Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
míorúilteach
míosachán
mioscais
míosúil
miosúireacht
miosúr
miota
miotal
miotalóir
miotán
miotas
miotóg
mír
mírath
mire
míréir
mírialta
míriar
mirlín
mírún
mísc
mise
misean
miotal fir1 ábhar crua mar iarann nó chopar nó stán; cruas, stuif, mianach (fear a bhfuil miotal ann) ► miotalach aid1
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
trialacha ceimiceacha sa seansaol ag iarraidh ór a dhéanamh de mhiotail eile
pláta miotail a bhfuil ainm duine air (ar dhoras tí nó seomra de ghnáth)
miotal geal luachmhar ar féidir snas breá a chur air chun earraí agus ornáidí luachmhara a dhéanamh; boinn mhiotail nó nótaí bainc chun íoc as rudaí; saibhreas (fear airgid)
miotal éadrom ar dhath an airgid
clúdach cosanta miotail ar charranna nó ar thancanna nó ar longa cogaidh
crúca, baclainn; píosa adhmaid nó miotail sáite i mballa nó sa talamh le rudaí a chrochadh air nó a cheangal de
árthach cruinn domhain déanta de chláir adhmaid agus fonsaí timpeall orthu, nó de mhiotal; tiúb mhiotail gunna
píosa fada miotail nó adhmaid; an ráille ag a seasann príosúnach i dteach cúirte; dlíodóirí i gcúirt
banda miotail ar cheann bata lena neartú
barra miotail ar casadh os cionn tine le feoil a róstadh air
píosa caol géar miotail le rudaí a ghreamú dá chéile; dealgán (biorán cniotála); lámh (cloig)
meall mór adhmaid nó cloiche nó miotail, ceap
píosa airgid déanta de mhiotal; píosa ornáideach miotail a bhronntar ar dhuine as éacht éigin
aon árthach coinneála d'adhmad, de mhiotal, de chairtchlár etc.
pionna adhmaid nó miotail sáite i mballa faoi sheilf
leá méin le miotal a bhaint as
ceangal miotail ar chrios nó ar strapa; dlaoi chatach (ghruaige)
ábhar vásta a scaoiltear as an gcorp; mian ar féidir miotal a bhaint as (cac iarainn)
árthach miotail do bhia nó do leacht, stán
carr a bhfuil sleamhnáin adhmaid nó miotail faoi chun sleamhnú ar shneachta
cur cáis ar rud; seaicéad miotail
uirlis chun tairní a thiomáint nó chun rudaí crua mar mhiotal nó mar chlocha a bhualadh lena snoí nó lena mbriseadh
ceardlann gabha agus teallach ann chun miotal a théamh
píosa trom adhmaid nó miotail ó cheann ceann báid fúithi thíos mar bhonn faoina creatlach
árthach miotail chun uisce a bheiriú, a bhfuil píopa agus clár agus lámh air
fráma lataí nó tuigí; fráma adhmaid ar chúrsa ráis le léim ag reathaithe; paiste dearnála ar stoca; fráma agus spící miotail ann chun talamh treafa a bhriseadh agus a réiteach agus síolta a chlúdach, bráca fuirste
ball miotail a dhéanann cling nuair a bhuailtear é, cloigín; gléas a thomhaiseann agus a léiríonn an t-am
cosaint chrua mhiotail etc. don cheann a chaitheann saighdiúirí, póilíní, lucht múchta tine, imreoirí spóirt etc., cafarr
toradh nó síol crainn a bhfuil bia ina chroí agus blaosc chrua air; bloc beag miotail agus poll ann chun é a scriúáil ar bholta
miotal crua ar dhath an airgid agus mianach gorm ann
píosa miotail, i bhfoirm coiligh uaireanta, a chasann leis an ngaoth agus a thaispeánann cén treo a bhfuil sí ag séideadh
meascán de dhá mhiotal nó níos mó
miotal ruadhonn a ndéantar píopáin, pinginí etc. as
miotal geal gléigeal nach dtagann smál ná meirg go héasca air
miotal geal gléigeal nach dtagann smál ná meirg go réidh air
miotal an-láidir a dhéantar as iarann agus beagáinín carbóin curtha leis
earraí iarainn nó miotail; gléasra ríomhaireachta, etc.
polla (adhmaid, miotail nó coincréite) ina sheasamh cruinn díreach sa talamh; staic, post
fíor duine nó ainmhí agus í déanta amach as cloch nó adhmad nó miotal
meaisín a múnlaítear píosaí adhmaid nó miotail ann
triantán miotail nó adhmaid a chuirtear le rud chun é a fháscadh, nó isteach i rud chun é a scoilteadh
fuaim mar a dhéanfadh píosaí miotail nó fiacla á gcuimilt dá chéile
fráma fada agus céimeanna (nó rungaí) ann idir dhá phíosa fhada adhmaid nó miotail agus a chuirtear ina sheasamh le dreapadh air
píosa miotail nó ábhair eile agus lúb ar cheann amháin de chun breith ar iasc le dorú
cuid bhunúsach de rud; substaint ar bith nach féidir a bhriseadh suas ná a dheighilt ina substaintí atá difriúil léi féin (airgead, mearcair, hidrigin); snáth miotail a lasann i mbolgán leictreach
dearadh ar mhiotal, gloine etc., trí línte a dhó iontu le haigéad; pictiúr ó phláta eitseáilte
píosa miotail chun glas a oscailt, nó chun clog etc. a thochras; oscailt (eochair eolais); siombail i scríobh ceoil a léiríonn airde an ghléis
(le miotal) téamh, goradh, cruachan; (le duine) miotal, sprid; dúthracht, fuinneamh; mianach feirge
(le miotal) faghairt a bheith déanta air; (le duine) teasaí, miotalach
