Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ceamach
ceamara
ceanastar
ceangailte
ceangal
ceangaltán
ceann
céanna
ceannach
ceannadhairt
ceannaghaidh
ceannaí
ceannainne
ceannairc
ceannaire
ceannaitheoir
ceannann
ceannáras
ceannas
ceannasaí
ceannbhán
ceannbheart
ceanncheathrú
Seans gur foirm é céanna de:
cé »
céanna1 aid3 mar a chéile, díreach mar, gan athrú (an áit chéanna; is iad na daoine céanna iad) ► san am céanna mar sin féin
céanna2 fir4 an rud atá luaite (mar an gcéanna)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
bád a choinneáil sa bhall céanna ar an uisce; fanacht ar foluain gan chorraí san aer
cinnteacht, siúráil (áirithe a bheith agat ar rud); suim nó méid chinnte, cion, roinnt (an áirithe chéanna airgid)
ceann amháin (a haon); duine nó rud amháin (gach aon); cárta imeartha nach bhfuil ach marc amháin air (an t-aon muileata); ar bith (níl aon duine istigh); céanna (tá siad ar aon dath le chéile); amháin (an t-aon iníon atá acu)
daoine beo den chineál céanna, a tháinig ón sinsear céanna, ar aon dath craicinn nó tréithe etc., le chéile; muintir, sloinne
seift, beart cliste; éacht (cleasa lúith); beart, gníomh (an cleas céanna a dhéanamh arís)
an oiread céanna, an mhéid nó an toirt chéanna
a bhaineann leis an am céanna, a bhí ann san am céanna
an airde chéanna
an aois chéanna; duine den aois chéanna
an chéim nó an stádas céanna (bheith ar comhchéim le duine)
an fad céanna (tá an dá shlat comhfhad, ar comhfhad, le chéile)
an fhuaim chéanna a bheith i bhfocail, mar atá bán, lár nó Laidin, maidin
an leithead céanna (tá siad ar comhleithead le chéile)
oideachas do bhuachaillí agus do chailíní sa scoil chéanna
an méid nó an oiread céanna (déanfaidh mé a chomhoiread duit)
an tráth no an t-am céanna
bean chéile nó baintreach iarla nó cunta; bean uasal den chéim chéanna
déanamh earra (de dhéantús iasachta; bróga den déantús céanna)
duine a mbeadh dhá chéile aige nó aici ag an am céanna
(in abairt) le cois; le chéile, ag an am céanna (dul in éineacht le duine; dhá rud a dhéanamh in éineacht)
grúpa daoine a bhíonn ag obair nó ag imirt ar aon taobh le chéile; criú (foireann loinge); bailiúchán rudaí den chineál céanna (foireann uirlisí, foireann fichille)
pósadh le breis is aon chéile amháin ag an am céanna
eolas, fios (cur in iúl dó é); treo, treoir (bhíomar ar an iúl céanna); aird, aire (d'iúl a bheith ar an obair)
an oiread céanna
méid, uimhir (níl a oiread clú air agus a bhíodh; déanfaidh mé a oiread duit; an oiread céanna airgid); toirt (níl oiread m'ordóige ann; oiread na fríde); fiú amháin (ní raibh a oiread is focal as); áirithe (an oiread seo airgid)
táirgeadh earraí ina mbulc le meaisín ar an bpatrún ceannann céanna tríd síos
An Dáil agus an Seanad, Oireachtas Éireann; comhthionól den sórt céanna i dtíortha eile
níos mó ná céile amháin a bheith ag duine san am céanna
grúpa daoine den aon aicme amháin, mar shampla páistí sa bhliain chéanna ar scoil; líne daoine; céim (tá siad ar aon rang amháin)
áit le foghlaim ó mhúinteoirí; teach scoile, baill scoile; dream daoine leis na tuairimí céanna (go mór mór i bhfealsúnacht, in ealaín, i gceol etc.); ráth éisc nó ainmhithe farraige (scoil mhuc mara)
ainmhí beag mall agus sliogán cornánach ar a dhroim chun sleamhnú isteach ann le linn dainséir; ainmhí den saghas céanna ach é gan sliogán (seilide drúchta)
muintir uile aon tíre faoin rialtas céanna; críoch nó cuid de thír atá nasctha le cinn eile faoi aon rialtas amháin (mar shampla, Stáit Aontaithe Mheiriceá); an rialtas (agus a chuid feidhmeannach); dínit, stáidiúlacht
dath gorm a dhéantar as bileoga planda den ainm céanna
