SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
chomh maith le, mar aon le (mise agus tusa, a dó agus a trí, shuigh sé agus lig a scíth, ná mol agus ná cáin)
brainse den mhatamaitic ina n-úsáidtear siombailí ginearálta, go mór mór litreacha, chomh maith le huimhreacha
brí nua; brí eile chomh maith leis an ngnáthbhrí
eolaíocht a bhaineann le rudaí beo, plandaí chomh maith le hainmhithe
ar aon chéim nó staid (le)(chomh geal le sneachta, chomh maith agus a bhí sé riamh)
tor deilgneach a dtagann bláth bán roimh an duilliúr air chomh maith le hairní; cuma cholgach; drogall
le cois (cé a bhí farat?); chomh maith le, thar (punt fara do cheart)
éan beag donn a cheolann go binn san oíche chomh maith leis an lá
go fóill, le teacht (tá sé luath fós, déanfaidh sé fós é); arís, chomh maith leis sin (agus ceann eile fós, níos deise fós); mar sin féin (ach fós, ní hé féin a dúirt é)
chomh maith, lena chois sin, ina theannta sin, fairis sin, fosta
gan spás do níos mó ann (soitheach lán; lán go doras); líonta go maith (sparán lán d'airgead); clúdaithe (áit lán de dhaoine, de choiníní); líonta ar fad (le taoide) (tá sé lán); líonta le mórtas (tá sé lán de féin); gach pioc (tá sé lán chomh holc leis)
(in abairt) fad a bhaineann le, i dtaobh, i dtaca le (maidir leis sin, maidir liomsa de); cosúil le, ar aon dul le (bíodh na huimhreacha maidir le chéile agat); chomh maith le (bhí sé ann maidir le cách)
gealladh go gcomhlíonfar coinníoll etc., nó go bhfuil rud chomh maith leis an bhfocal a thugtar leis
mír a chuirtear le focal chun béim a chur air (mo cheannsa, do leabharsa; ní liomsa ná leatsa é; bheifeása chomh maith leis)
mír a thagraíonn d'ainmfhocal firinscneach agus a úsáidtear mar ainmní i ndiaidh an bhriathair (dhíol sé a theach; tá sé déanta; bhí sé ag báisteach; tá sé chomh maith againn suí)
chomh maith is a bhí tú riamh
teacht chomh fada le (nuair a shroich siad port; tá an dá scór sroichte aige); fáil, gnóthú (shroich sé bean mhaith dó féin); síneadh (má shroichimse chomh fada leat); teacht (níl sroicheadh agam air)
buille (aon stróic oibre; gach aon stróic chomh maith leis); sracadh; giobal (tá mo chóta ina stróiceacha); stiall, stráice (stróic aráin, talún)
árthach mór óil agus lámh air (chomh maith le clúid go minic)
le cois, in éineacht le; chomh maith le