Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
corróg
corrthónach
corruair
corruimhir
córtasach
cortha
cos
cosaint
cosamar
cosán
cosantach
cosantóir
cosaráil
cosc
coscairt
coscán
coscrach
coslia
cosmaidí
cosmhuintir
cosnochta
cósta
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
aidiacht shealbhach sa tríú pearsa le hainmneacha briathartha (á chosaint, á cosaint, á gcosaint; bhí sé á gceannach; bhí siad á gceannach aige)
madra mór cosanta cosúil le mac tíre
cosaint; fuascailt; anam duine a spáráil
cosaint in aghaidh aon chaillteanais a tharlódh trí thine, taisme, nó a leithéid, trí shíntiúis a íoc le comhlacht árachais
sciath chosanta (ar long, etc.); suaitheantas
clúdach cosanta miotail ar charranna nó ar thancanna nó ar longa cogaidh
coinneáil slán, cosaint (teanga, rún, a chaomhnú)
cosaint chrua mhiotail etc. don cheann a chaitheann saighdiúirí, póilíní, lucht múchta tine, imreoirí spóirt etc., cafarr
coinneáil; taisce, cosaint (rud a chur i gcoimeád); bac, stopadh (leanbh a choimeád ó scoil; ná bí do mo choimeád níos sia); fanacht i (an leaba a choimeád)
faire, cosaint (ag coimhéad an eallaigh); friotháil (do ghnó a choimhéad); súil ghéar a choinneáil ar (an cluiche a choimhéad)
cosaint, caomhnóireacht; pátrúnacht (dul ar choimirce duine; faoi choimirce an stáit)
clúdach, taisce; cosaint, coimeád (rud a chur i gcomhad); fillteán cáipéisí faoi chlúdach
gardáil, sábháil ó ionsaí, ó bhaol etc. (ag cosaint na tíre; báire a chosaint); dul in airgead (chosain sé fiche punt orm)
a dhéanann nó a dhéanfadh cosaint
leaba do pháiste, cliatháin arda uirthi agus lataí cosanta
clúdach, díon (cumhdach cinn, cumhdach ar theach); cosaint, caomhnú (go gcumhdaí Dia sibh)
áit foscaidh nó fothana; cosaint
cosaint, fothain (dul faoi dhíon); clúdach (díon a chur ar chruach); ceann tí (díon tuí, slinne)
ceann tí etc. a dhéanamh stóinsithe (in aghaidh uisce, aeir etc.); cosaint, ionaclú
gluaiseacht (dul abhaile, anonn is anall); imeacht (cá ndeachaigh sé? rachaimid amach an sliabh); sroicheadh (bhí an t-uisce ag dul go glúine orm); rith (conas tá an scéal ag dul? seo mar a théann an chéad véarsa); cosaint (chuaigh sé pingin mhaith airgid); gabháil, tosú (dul a chodladh, ag léamh); a éirí le (chuaigh agam é a dhéanamh); léamh, tuiscint (is deacair dul amach ar an bhfear sin); teacht (chuaigh feabhas air); titim (ormsa a chuaigh an costas, an milleán); seasamh (is gearr le dul orainn é); teip, múchadh (tá sí ag dul as go mór; tá an lampa ag dul as; chuaigh díom é a dhéanamh); bheith dlite (bhí an méid sin ag dul dó); réiteach le (chuaigh an t-athrú bia go maith dó); imeacht as (dul faoi na gréine); luí isteach le (chuaigh sé sna saighdiúirí); athrú (ag dul i léig, in olcas; ag dul ó mhaith; dul le buile) le cosúlacht nó réiteach (lena máthair a chuaigh sí; ní théann an dá dhath le chéile; téann an deoch síos go maith leis); ceiliúradh, loiceadh (ná téigh siar ar d'fhocal; dul ar gcúl); briseadh, sárú (dul thar fóir; ní rachadh sé thar a fhocal; níl aon dul thairis); polladh (chuaigh an fuacht tríom); caitheamh (ag dul trí airgead); seans (níl aon dul aige air); leagan (dul cainte); bail (ar an dul ina raibh sé); am, ócáid (den dul seo; ar an gcéad dul síos)
scaradh lucht troda ó chéile, réiteach achrainn; cosaint ar chontúirt; áit etc. idir eatarthu (stát eadrána)
ceann de na cnámha cuara a thagann ón gcnámh droma thart ar dhá thaobh an bhrollaigh mar chliabh cosanta; ceann de na lataí adhmaid i gcabhail báid
cosaint nó scáth ó shíon, fothain, dídean; discréid
saighdiúirí cosanta ar stáisiún in áit
duine nó rud a thugann cosaint; aire, faire (dul ar garda, garda a sheasamh); gotha cosanta (dul ar do gharda); duine nó buíon ar diúité cosanta (garda saighdiúirí, garda síochána); fearas cosanta (garda tine)
garda (a chur) ar rud, cosaint
láimhseáil chúramach; aire, cosaint
solas agus gloine chosanta thart air
ball cosanta don lorga
armas uchta; iomann nó paidir chosanta
ainmhí a choinnítear chun aoireachta nó seilge nó cosanta, nó mar pheata
madra cosanta mór téagartha agus na cluasa ar sileadh leis; duine garbh gan mhúineadh
sliogán cosanta do bharr na méire le linn fuála
méar bheag; clúdach cosanta do mhéar thinn
buíon saighdiúirí nó gardaí etc. ar stádar faoi champa nó faoi shráideanna baile ag faire nó ag cosaint na háite
caomhnóir, cosantóir, crann taca; éarlamh, naomh cosanta; lá mór siamsa i gcuimhne an naoimh sin
tógáil chosanta ón tsíon taobh amuigh de dhoras tí; áirse; halla tosaigh; pasáiste
ball cosanta ar shalachar a chaitear taobh amuigh d'éadach
saoradh ó bhaol etc.; caomhnú, cosaint ó dhochar; barra nó torthaí a bhaint agus a chur ó bhaol; cur thart le húsáid ar ball (airgead a shábháil)
dorchú, doiléiriú; clúdach, cosaint
(sa Mheánaois) ball mór cosanta a bheartaítí ar bhac na láimhe mar chosaint ar bhuillí; cosaint; cosantóir (is é ár sciath chosanta é); ciseán tanaí, sciathóg
duine nó rud a scriosann; long mhear chogaidh faoi thoirpéid a úsáidtear go speisialta mar áis chosanta in aghaidh fomhuireán
fanacht siar nó amach ó (ceist a sheachaint; buille a sheachaint); aire a thabhairt (seachain tú féin); cosaint (seachain an leanbh ar an tine)
gnáthshaoránach (nach bhfuil sna fórsaí cosanta)
sábháilteacht; cosaint
áit naofa; dídean, áit a bhfuil duine saor ó lucht a thóra; limistéar cosanta le haghaidh éanlaithe is ainmhithe; coimirce, sciath chosanta (bheith faoi thearmann duine)
