SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
an oscailt sa cheann trína nglactar isteach bia agus deoch agus trína ndéantar glórtha; oscailt nó bealach isteach (béal mála, béal uaimhe, béal gleanna); caolas farraige (béal Árann); imeall nó faobhar (béal cupa, béal scine); duine a dhéanfadh caint de shórt áirithe (is tú béal na céille)
dealbh de cheann agus de bhráid duine
corc agus cleití ar cheann de a úsáidtear i gcluiche badmantain
arm troda agus lann fhada fhaobhrach air, bior ar cheann amháin di agus doirnín ar an gceann eile
aon cheann de na trí thomhas, fad, leithead agus doimhneacht
píosa miotail nó ábhair eile agus lúb ar cheann amháin de chun breith ar iasc le dorú
seachas sin (rud éigin eile); an dara ceann de dhá cheann (an bhróg eile); breise (faigh ceann eile); difriúil (scéal eile é sin)
ball clúdaigh don cheann (le tóin is bileog de ghnáth)
casadh, tiontú (do cheann a iompú); an taobh isteach amach nó an taobh síos suas a thabhairt de rud; cur nó coinneáil uait (fearg a iompú); filleadh (d'iompaigh an slaghdán orm); athrú (d'iompaigh sé bán, ina Chríostaí); camhrú, imeacht géar, searbh (tá an fheoil, an bainne, iompaithe)
taobh istigh; faoi cheann (laistigh de mhí)
poll i bpíosa amháin de fhráma agus é déanta chun breith ar cheann píosa eile agus é a fháscadh ann
a dhéanamh nocht nó éirí nocht (do cheann, do chorp, a nochtadh); an chlúid nó an craiceann a bhaint de rud (cábla a nochtadh; coinín a nochtadh); taispeáint, foilsiú (rún a nochtadh; nó gur nocht an ghrian ar an aer)
feadán ceoil a shéidtear leis an mbéal trí pholl ar a thaobh nó ar cheann amháin de, agus a sheinntear leis na méara; scornach; muineál, píobán
stát a bhfuil rí nó banríon mar cheann air; flaitheas (Dé); ceann de thrí ranna móra na ndúl (ríocht na n-ainmhithe)
tairne de chineál ar leith, clais bhíseach ar a thimpeall agus clais dhíreach trasna ar a cheann
píosa lúbtha de shreang mhiotail agus é bioraithe ar a dhá cheann le tiomáint trí leathanaigh pháipéir chun iad a ghreamú le chéile; rud mar é seo (agus déanamh U air) le cur in adhmad chun sreang a fheistiú