TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
fód fir1 uachtar na talún agus féar air; scraith den uachtar sin (mar a bhaintear le spád); lán sleáin de mhóin; ball (ar an bhfód seo, an fód a sheasamh); doimhneacht (duine gan fód)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
bríce beag; fód de mhóin fhuinte as inneall
a bhfuil fód maith ann; a bhfuil fearann talaimh aige; bunaithe go maith
fadú le fód; clúdach le fód; bunú (fódaithe sa talamh); leagan ar an talamh
fód agus dá seasfá air go rachfá ar strae, más fíor
briseadh fód le bráca i dtalamh treafa; fuadar, gothaí deabhaidh
duine gan fód gan fuaimint
cur fóid mhóna ina seasamh le chéile chun triomaithe, cnuchairt
moll d'fhóid mhóna agus iad gróigthe, cnuchaire
síneadh siar; dul chun leapa (dul a luí); dul faoi (luí gréine, gealaí); brú (tá an bhróg ag luí orm); cromadh ar rud nó tabhairt faoi (luigh sé isteach ar an obair, luigh sé leis an ól); leagan (luí na tíre); meáchan (faoi luí na bhfód; chuir sé ina luí air é)
ábhar tine a bhaintear ina fhóid as an talamh; sliabh, portach
léim, geit; brí, anam (i ndeireadh na preibe; ag cur preab san ól); fód, scaob, misneach (fear a bhfuil preab ann)
fód talún agus é bainte; sraith; brat (scraith féir); rais, bruth
scraith bheag, blúire d'fhód glas
clúdaithe le fód glas nó le scraithíní; clúdaithe le rais nó gearba
bheith ar do chosa nó éirí ar do chosa agus gan a bheith suite ná sínte; stad, stopadh (seas tamall is labhair liom; sheas mo chroí); maireachtáil (má sheasann an aimsir; fad a sheas an t-airgead); cur in aghaidh, cur in éadan, cur suas le (an fód a sheasamh; an fuacht a sheasamh); cosaint (do cheart a sheasamh); íoc as deoch do dhuine; buanfas (tá seasamh san éadach sin); brath (mo sheasamh ort!); stádas (tá seasamh maith aige i measc a dhaoine); tacú le (seasamh le chéile; an fear a sheas liom)
fód fliuch; rud gan mhaith gan anam; meall téachta
stuaic bheag; fód uachtair portaigh
bailiú, cruinniú (ag tiomsú fód, maoine); cuardach, ransú