TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
neamh- réimír gan a bheith, dí-, mí-; díth, easpa
neamh bain2 ríocht Dé, na Flaithis; spéir (ó neamh go lár)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
neamh-, mí-, gan a bheith; droch-, mínádúrtha; ró-
neamh-, gan a bheith; dona, mínádúrtha; ró-; ar chéim rómhór nó ró-ard
in áit nó i suíomh áirithe (ar neamh, ar scoil, ar do ghlúine, ar tosach nó ar deireadh); i staid áirithe (ar meisce, ar crith, ar sodar, ar do shuaimhneas, ar thoil Dé); faoi théarmaí áirithe (ar iasacht, ar cíos, ar phunt an ceann, ar mhaithe leat féin); i gcosúlacht (ar dhéanamh báid, ar dhath an óir); de réir (duine ar dhuine, céim ar chéim); agus ar mhórán slite eile (doras ar sheomra, faobhar ar scian, ceanúil ar pháistí, tá an t-ádh orainn, bhí fiacha troma air, ná bíodh eagla ort, etc.); ag tagairt d'aicsean i leith (seasamh, siúl, satailt, ar; ardú, doirteadh, aimsiú, ar; roinnt ar; ceilt, cosaint, ar; mhill siad an lá orainn; ná cuir as an solas orm); feidhmiú na gcéadfaí nó na hintinne (féachaint ar; smaoineamh ar; labhairt ar, glaoch ar; achainí ar)
éirí ár dTiarna in airde ar neamh
tógáil na Maighdine Muire suas ar neamh
riail; tiarnas; ríocht, Ríocht Dé, neamh
tógáil na Maighdine Muire suas ar neamh
neamh-, mí-, dí- (indíreach)
droch- (mí-ádh, míbhéas, míchuma, míghníomh, mí-iompar, mí-úsáid); cearr, contráilte (mílitriú, míthuairisc); neamh- (míchothrom, mídhílis, mífholláin)
neamh, na Flaithis; aon láthair aoibhnis
abairt nó caint atá deacair a rá (mar - d'ith damh dubh ubh amh ar neamh)
sioctha, reoite; fuar, neamh-mhuinteartha
sulfar, substaint bhuí neamh-mhiotalach a úsáidtear i ndéanamh lasán, púdair gunna etc.
géar nó neamh-mhilis (úll, leann, searbh; duine, gáire, searbh); borb, gránna (bheith searbh le duine)
ardán; aon áit chrochta in amharclann nó i halla a léirítear seó air; seastán (stáitse naomhóige); scafall; áit, ionad (is é do stáitse go maidin é; a stáitse ar neamh)
an domhan (neamh agus talamh); uachtar crua an domhain os cionn uisce nó faoi uisce (titim ar an talamh; chuaigh an long i dtalamh; poll faoi thalamh); ithir, cré (talamh méith; an talamh a leasú); críoch, tír (talamh na hÉireann, ar thalamh an domhain); maoin talún (tiarna talún; tá teach is talamh aige); ball, spota (talún); bonn, bunús (ar thalamh slán)