Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
nóibhéine
nóibhíseach
nóiméad
nóin
nóinín
nóisean
noitmig
Nollaig
norm
normálta
nós
nósmhar
nósúil
nóta
nótáil
nótáilte
nua
nua-aimseartha
nua-aois
nuabhainte
nuabheirthe
nuachar
nuacht
Nollaig bain an fhéile bhliantúil lena gceiliúrtar breith Íosa Críost ar an 25 Nollaig
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
tréimhse eaglasta roimh an Nollaig
staid an atmaisféir (teas, fuacht, grian, fearthainn, etc.); (aimsir mhaith, drochaimsir); am, ré nó tréimhse; tráth den bhliain (aimsir na Nollag); tréimhse sheirbhíse le duine eile (in, ar, aimsir ag); foirm den bhriathar a léiríonn an gníomh a bheith láithreach, caite nó fáistineach, etc. (tá, bhí, beidh; cuireann, chuir, cuirfidh)
amhrán áthais nó molta i gcomhair na Nollag; ciúta cainte, léaspairt
cantain; comóradh le searmanas (Aifreann, pósadh, an Nollaig, a cheiliúradh); dul ar ceal, teip (tá an tsláinte ag ceiliúradh orm); tréigean (dath ag ceiliúradh); slán a rá (imeacht gan chead gan cheiliúradh)
stocaire ar cóisir etc. agus é faoi bhréagriocht le tuí; ball d'fhoireann d'aisteoirí fáin a théadh thart faoi Nollaig ag léiriú drámaí traidisiúnta
planda síorghlas agus caora péarlacha bána air a fhásann ar stoc nó ar bhrainsí crainn agus a úsáidtear mar chuid d'ornáidí na Nollag
dráma Nollag do pháistí bunaithe ar scéal sí le damhsa agus amhráin agus áilteoireacht
an uair den bhliain is faide an lá (grianstad an tsamhraidh thart ar Mheitheamh 21) nó is faide an oíche (grianstad an gheimhridh thart ar Nollaig 21)
tréimhse idir an Nollaig agus an Carghas; tús an Charghais
an tréimhse ó éirí gréine go luí gréine; solas an lae (fanfaimid go lá); an tréimhse ó mheán oíche go meán oíche arís (seacht lá na seachtaine); lá, dáta, áirithe (lá aonaigh, lá pá, an chéad lá den mhí); lá féile (Lá Nollag, Lá Bealtaine); bua an lae (tá an lá leat); ré saoil (bhí sé go maith ina lá); aimsir reatha (sa lá atá inniu ann); tréimhse (is fada an lá ó chonaic mé é); (ón lá seo amach; an lá is fearr a bhí sé); uair, am (lá éigin, lá dá raibh); pioc (níl lá iomrá aige air)
ag tagairt do rud nó do dhuine in aice láimhe, i radharc etc. (inis seo dom; seo do dheoch; ina dhiaidh seo; é seo, an rud seo); ag tagairt don am láithreach (idir seo agus Nollaig); anois, anseo (seo duit é; seo leat; seo chugainn é)
sásta (Nollaig shona duit); ámharach (ní lá sona an Aoine)
ábhar drithleach a úsáidtear i gcomhair mhaisiúchán na Nollag; aon ní gáifeach gan mórán tairbhe
