EXACT MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
mol fir1 lár rotha as a dtagann na spócaí agus a bhfuil an t-aiseal sáite ann; fearsaid, seafta (mol muilinn); barr cruinn (mol uibhe); an ceann thuaidh nó theas d'ais rothlaithe an domhain (an Mol Thuaidh, an Mol Theas)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
moladh mór; moladh mairbh
chomh maith le, mar aon le (mise agus tusa, a dó agus a trí, shuigh sé agus lig a scíth, ná mol agus ná cáin)
focal molta do Dhia ach a deirtear uaireanta le hionadh nó le díomá
ainm a thabhairt ar; duine a mholadh (do phost, etc.); (lá, áit, etc.) a spriocadh
líne réadach nó shamhailteach trí lár ruda a gcasann an rud uirthi, mar shampla casann an domhan ar an ais atá idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas
ag an Mol Theas nó thart air
ag an Mol Thuaidh nó thart air
ráiteas éithigh (bréag a dhéanamh, bréag a rá; bréag a chur ar dhuine); rud falsa (ainm bréige, moladh bréige, dia bréige)
toirt, meall, mol; slua, brú (daoine)
amhrán áthais nó molta i gcomhair na Nollag; ciúta cainte, léaspairt
stumpa nó bloc adhmaid, cloiche etc.; stoc (tá sé ina cheap magaidh acu); múnla gréasaí chun bróga a dhéanamh nó a dheisiú; mol rotha; bloc (ceap tithe, ceap oifigí); leaba (ceap plandaí)
moladh nó cúnamh i bhfocail a thugtar do dhuine nuair nach bhfuil a fhios aige cad is ceart dó a dhéanamh (glac mo chomhairle); treoir, tionchar (fanacht ar chomhairle d'athar); gasra a thagann le chéile chun ceisteanna a phlé agus socruithe a dhéanamh (comhairle baile, comhairle cathrach)
ciorcal samhailteach a ghabhann tríd an Mol Thuaidh agus an Mol Theas agus trí aon bhall eile is maith leat ar dhroim an domhain (Gabhann an príomhcheann acu trí Ghreenwich Shasana)
liú, scairt (gáir chatha, gáir mholta)
glao, scairt (gairm na cuaiche); fógra tionóil (gairm scoile, gairm slógaidh); cuireadh chun seirbhíse (tá gairm ó Dhia aige); ceird (gairm bheatha); gáir mholta (mo ghairm thú!)
cáil ard (glóir shaolta); adhradh agus moladh mór (glóir do Dhia); solas neamhaí (glóir na gréine); aoibhneas na bhflaitheas (bheith sa ghlóir)
(moladh) mo cheol thú! (comhbhrón) tá trua agam duit
(atá) le moladh; a bheadh ceart nó maith le déanamh
ciorcal samhailteach timpeall an domhain leath slí idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas
rud deas a rá nó a deirtear faoi dhuine nó faoi rud (mol an óige, bhí moladh mór acu air); móradh (ag moladh Dé, moladh le Dia); comhairliú (mhol mé dó é a dhéanamh); cur chun tosaigh le haghaidh díospóireachta (rún a mholadh); breithiúnas (fágaim faoi do mholadh féin é); caint nó salm molta (moladh mairbh); aontú (ní raibh sé ach ag moladh leat)
méadú (ag móradh a stóir); moladh (ag móradh ainm Dé)
rud a chur á dhéanamh (d'ordaigh sé dóibh dul abhaile); leagan amach nó síos (ní hé sin a d'ordaigh an dochtúir dom); ceapadh (mar a d'ordaigh Dia dúinn); moladh (ní ordóinn duit a leithéid); aithne, ceangal (rud a dhéanamh ar ordú duine, le hordú ó dhuine); staid, bail (tá an t-eallach in ordú maith)
mistéir; scéal nach bhfuil a fhios ach ag duine amháin nó ag fíorbheagán daoine; beartú, intinn (tá rún agam dul ann); tairiscint fhoirmiúil os comhair cruinnithe (rún a mholadh, a rith); grá geal, leannán (a rún mo chroí)
seanabairt a léiríonn fírinne nó nós is cóir a leanúint (ar nós mol an óige is tiocfaidh sí)
fianaise; tuarascáil, taifead; moladh; cáil, clú
crios ar gach taobh, thuaidh agus theas, de mheánchiorcal an domhain agus leath slí idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas