Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
taosrán
tapa
tapaigean
tapóga
tapú
tapúil
tar-
tarae
tarantúla
tarathar
tarathrú
tarbh
tarbhadóir
tarbhánta
tarbhealach
tarbhghadhar
tarcaisne
tarcaisneach
tarchur
tarchuradóir
targaid
tarlú
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
faoin aer (amuigh sa pháirc); gan a bheith istigh nó sa bhaile (tá fear an tí amuigh); i bhfad uait (amuigh ag bun na spéire); is faide amach (an balla amuigh); as áit, as alt (tá mo ghualainn amuigh); tagtha amach (tá na bláthanna amuigh); sa domhan (an rud is measa amuigh); gan íoc, le híoc fós (tá fiacha amuigh agam air); críochnaithe (tá an cluiche amuigh); gan oibriú (tá an talamh amuigh bán)
fás beag íseal glas gan bhláth a thagann ina phaistí in áiteanna taise
de réir cirt, ag teacht le ceart; fírinneach, fíor; gan locht
gairm ar dhuine chun do thí, chun cruinnithe etc. (tháinig sé gan chuireadh gan iarraidh)
an ealaín nó an chumhacht a deirtear a thugann torthaí iontacha le cabhair ó fhórsaí an nádúir nó ó neacha neamhshaolta; aon tionchar gan mhíniú as a dtagann torthaí iontacha; aoibhneas, taitneamh (ceol a chuirfeadh draíocht ort); geasa (cibé draíocht a d'imir sí air)
gan fulaingt, mífhoighne; fulaingt thar cuimse
gan chuimse, gan teorainn; thar fóir
teacht saor as guais éigin; imeacht gan fhios, teitheadh, sleamhnú leat
cur fút (in áit); gan corraí (as áit); gan bogadh (go dtarlaíonn rud éigin nó go n-ordaítear a mhalairt); cónaí (tá sé ag fanacht ar an mbaile seo); gan athrú nó aistriú (fan socair; fan fút); foighneamh (fan nóiméad, fan leis is tiocfaidh sé); coinneáil ó (fanacht ón scoil, fanacht amach uaidh)
cheal, in éagmais, in easnamh, de dhíth (gan airgead, gan chosaint, gan déanamh, gan an t-am agam, gan mo chead, gan focal as); i dtaobh le (gan agam ach iad); (leis an diúltach) (dúirt sé liom gan teacht)
gan a bheith amuigh (tá na ba istigh); tar éis teacht (tá an bád, an traein, istigh); i gcumhacht nó in oifig (tá rialtas nua istigh); is faide isteach (éadach istigh, an seomra istigh); tar éis teacht nó dul isteach, faoi bhallaí, faoi chlúid; cairdiúil, sásta (bheith istigh leis an sagart; istigh leat féin); críochnaithe (tá bliain eile istigh)
cruimh nó feithid tar éis di an ubh a fhágáil agus í fós gan a bheith fásta (larbha féileacáin)
a bhaineann le léann nó litríocht; ag teacht leis an gciall chruinn cheart gan aon chur leis (ciall liteartha focail)
réasúntacht, cuibheas; gan dul thar fóir
meath tagtha air; breoite, mílítheach; gan mhisneach
easpa réire, gan a bheith ag teacht le chéile
déanta le lámh duine; tacair, gan a bheith fásta nó tagtha chun cinn go nádúrtha
lán le ciall a thagann ó chleachtadh agus ó oideachas; gan a bheith sásta feasta le rudaí simplí nádúrtha; nua-aimseartha
trumpadóir; (le duine) éan corr; lútálaí, táthaire; duine a thagann ar cóisir etc. gan chuireadh
déanamh gan bhia nó gan bianna áirithe (ar chúiseanna creidimh go háirithe) (má tá troscadh ar fheoil); bheith ar céalacan (tháinig sé ann ina throscadh)
leacht glan glé de chumasc hidrigine agus ocsaigine, gan bhlas gan bholadh ar é a bheith glan; deora (bhí uisce lena shúile); báisteach, fearthainn; sáile (uisce na farraige; dul thar uisce)
