Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
taosmhar
taosrán
tapa
tapaigean
tapóga
tapú
tapúil
tar-
tarae
tarantúla
tarathar
tarathrú
tarbh
tarbhadóir
tarbhánta
tarbhealach
tarbhghadhar
tarcaisne
tarcaisneach
tarchur
tarchuradóir
targaid
tarlú
tar- could be a grammatical form of:
ar »
tar- réimír de dhroim, trí, trasna
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
focail i ndiaidh a chéile a dhéanann ráiteas iomlán (tá siad ag teacht, fág ansin é, cá bhfuil siad anois? fuist, a dhuine!)
chun do bhaile féin (teacht abhaile); chun na háite a mbaineann sé leis (tairne a chur abhaile)
áit a dtig le heitleáin mhíleata tuirlingt agus éirí
teacht aibí nó a dhéanamh aibí
díriú (mar ghunna) ar mharc; marc a bhualadh; ionsaí; teacht ar rud a bhí á lorg
tinneas cnámh a thagann ó shéideadh ailt
in ionad (tháinig sé i m'áit)
tor glas deilgneach a dtagann bláth buí air
an méid rudaí óga a bheireann ainmhí in éineacht (ál banbh); an méid éan óg a thagann amach in éineacht i nead (ál sicíní)
na deora a thagann amach tríd an gcraiceann le teas nó le saothar
earra a thugtar isteach thar tír
duine thar tír isteach
an uair ar an gclog; pointe ama áirithe, ócáid (an t-am seo inné); uair nó aimsir speisialta (am dinnéir); tráth ceart (bheith in am do rud); séasúr (an t-am seo de bhliain); ré, aimsir (an t-am fadó); tráth den saol (tháinig an t-am dó ciall a bheith aige); fad saoil (ár n-am ar an saol seo)
ainmhí (ar nós frog nó rón) a dtig leis maireachtáil ar uisce agus ar talamh
faoin aer (amuigh sa pháirc); gan a bheith istigh nó sa bhaile (tá fear an tí amuigh); i bhfad uait (amuigh ag bun na spéire); is faide amach (an balla amuigh); as áit, as alt (tá mo ghualainn amuigh); tagtha amach (tá na bláthanna amuigh); sa domhan (an rud is measa amuigh); gan íoc, le híoc fós (tá fiacha amuigh agam air); críochnaithe (tá an cluiche amuigh); gan oibriú (tá an talamh amuigh bán)
mír cheisteach roimh bhriathar (an dtagann faitíos ort? an ólfaidh sé é? an suífeá síos?)
tinneas a thagann d'easpa coirpíní dearga san fhuil
an spiorad nó an chuid inmheánach den duine a chreidtear a mhaireann tar éis a bháis; beatha (thit an t-anam as); brí, fuinneamh (cuir anam ionat féin)
struchtúr fisiciúil coirp; staidéar ar an struchtúr seo tar éis an corp a ghearradh suas ina chodanna ar leith
dúil mhallaithe, dúil thar meán
ón aird thiar; ón taobh thiar (tar aniar ó mo chúl); ó bheith sínte siar (d'éirigh sé aniar sa leaba); chugat féin (tá teacht aniar ionat)
ón áit thíos; ó íochtar tíre; ó áit íseal sa saol; tagtha ar barr talún (tá an geamhar aníos)
i mbeith (tá an saol ann); beo (nuair a bhí m'athair ann); ar fáil (tá an t-earrach ann); sa láthair (bhíomar ann in am); san áireamh (bhíomar triúr ann); inmhe (nuair a tháinig ann dó); in áit nó go háit áirithe (bhí mé ann roimhe, tá mé ag dul ann)
duine a théann thar fóir ina thuairimí nó ina bhearta
sásta dul thar fóir le beart nó tuairim
toiliú, bheith ar aon intinn, teacht nó cur le chéile, réiteach
teacht tríd an gcuid is dainséaraí de ghalar
(ar1 + a4 ) tar éis do (arna chríochnú dom)
fás nua i bplanda tar éis a aibithe; athfhéar
árthach a thugann daoine nó earraí thar uisce agus a thiomáintear le maidí rámha nó le seol nó le hinneall
bád a thugann daoine go rialta anonn is anall thar abhainn nó loch nó idir dhá phort mara
tar éis bailiú a bheith déanta air; bruite, dóite (de rud)
rudaí nó daoine a thabhairt i gceann a chéile; teacht i gceann a chéile
ceartú, tabhairt chun cruinnis; ceartú thar mar is gá (ná bí i gcónaí ag beachtú orm)
bóthar nó slí; cúrsa le leanúint (bealach aeir, ar bhealach do leasa); áit le dul tríd (bealach isteach); treo (tar an bealach seo); fad slí (i rith an bhealaigh); dóigh, modh (tá a bhealach féin leis)
beannaíocht bhréige nach dtagann ach ó bhéal
eolas a thagann anuas chugainn ó bhéal go béal
fiuchta, bácáilte; brothallach; drisíneach, cantalach; seanchríonna, tuisceanach thar a aois
rud deas daite a fhásann ar phlanda (agus a dtagann toradh nó pór as); barr áilleachta (bláth na hóige); rathúnas (go gcuire Dia bláth ort)
teacht i mbláth
cruinneán leachta a mbíonn aer gafa ann; lampa beag gloine a dtagann solas leictreach as
labhairt i gcaoi go síltear nach ón gcainteoir féin atá an chaint ag teacht ach ó phuipéad, etc.
ball troscáin a bhfuil clár leathan air agus cosa faoi, a úsáidtear le haghaidh béilí nó oibre nó imeartha; bia boird; taobh, imeall (bord na farraige); taobh báid nó loinge (teacht le bord, thar bord); clár loinge, deic (dul ar bord)
galar cnis a thagann ina phaistí cruinne
talamh bán tar éis a threafa; éacht oibre
fios a fháil le teagmháil méar (cuisle a bhrath); fios ruda a fháil trí na céadfaí (bhraith sé ag teacht iad); féachaint (ag brath na tíre); spiaireacht a dhéanamh ar (duine a bhrath); cuimhneamh, smaoineamh (bhí mé ag brath imeacht); súil a bheith agat le rud (ag brath leis, ag brath ar a fháil); do sheasamh a bheith ar dhuine nó ar rud (ag brath ar an déirc; ná bí ag brath ormsa)
(le gramadach) céim thar an ngnáthchéim ag aidiacht (níos faide níos mó mar shampla)
tabhairt nó teacht ar an saol (rugadh leanbh di; lá breithe) tabhairt mar thoradh (ubh a bhreith); iompar chun siúil (beir leat é sin); greim a fháil ar, teacht suas le (beir greim air, ní bhéarfaidh sé anois orainn); buachan (rug sé an chraobh leis); dul (beir leat abhaile); druidim le (ag breith suas ar a trí)
focal (briathar béil); (gramadach) focal a insíonn cad a dhéantar nó a tharlaíonn (tar, imeoidh, shuigh, seasann etc.)
planda bleibíneach a dtagann cloigíní de bhláthanna cumhra air san earrach
