PHRASES
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
Bhí a chroí agus a ~nna ag rith ar a chéile, he was labouring from exertion, with excitement.
Tá a chroí agus a ~ aige, he is in good heart and spirit.
Do chroí, do mheanma, a ardú, to lift up one’s heart, spirits.
Ná ~ a chroí de, don’t dishearten him.
Tá ~ a chroí aige, he is in high spirits.
Bhíog a chroí air, his heart gave a leap.
Rud a bhrú ar d’aigne, ar do chroí, to suffer sth. in silence.
Do chroí a cheansú, to put one’s heart at rest.
A chroí ina chliabh, his heart within him.
Do chroí a chur ina áit chónaithe, to possess one’s soul in patience.
An bhean a chráigh mo chroí, the woman who broke my heart.
Do chroí a chranrú, to harden one’s heart.
An rud atá ar a chroí, his inward thoughts, what he really thinks.
Níl sé ar a chroí, he doesn’t really mean it.
A chroí a thabhairt do, a bhaint de, dhuine, to hearten, dishearten, s.o.
Rud a chur de do chroí, to get sth. off one’s chest.
Bhí sé ina ualach ar a chroí, it weighed heavily on his heart.
Tá a chroí i mbonn a chos, he is utterly dejected, his heart is in his boots.
Bhí a chroí ag dul amach ar a bhéal, his heart was in his mouth.
Tá a chroí san áit cheart, his heart is in the right place.
Ní ligfeadh mo chroí dom, ní bhfaighinn ó mo chroí, é a dhéanamh, I could not find it in my heart to do it.
Fuair sé de chroí mé a bhréagnú, he had the audacity to contradict me.
Do chroí a chur i rud, to put one’s heart into sth.
Tá sé ag cur a chroí amach ag ceol, he is singing his heart out.
A rún, a stór, mo chroí, my heart’s beloved.
A dhuine, a bhean, chroí, my dear man, woman.
Chruaigh a chroí, his heart became callous.
Bhí sé ag cur a chroí amach, he was pouring out his heart.
Tá a chroí ag cur air, his heart is troubling him.
A chuisle mo chroí! My heart’s beloved!
Cumhacht a chúngú, to restrict power. Do chroí, d’intinn, a chúngú, to harden one’s heart, to close one’s mind.
An té a bhfuil ~ ina chroí, he who is kind of heart.
A chroí diúil, my dearest.
~ a bheith agat do dhuine, to be ill-disposed towards s.o.
Le (tréan) ~ dúinn a rinne sé é, he did it out of (sheer) spite towards us.
Do chroí a bheith ~ ag rud, to be oppressed at heart over sth.
Is tú a dhubhaigh mo chroí, it was you who grieved my heart.
A dhuine chléibh, chroí, na n-árann, na gcarad, my dear friend; man dear, man alive.
Do chroí a dhúnadh ar rud, to harden one’s heart against sth.
Do chroí a éadromú, to lighten one’s heart.
~ do chroí a thabhairt ar son duine, to give one’s heart’s blood for s.o.
A ghile mo chroí, my heart’s beloved.
Tá an tsláinte, a chroí, ag ~t air, his health, his heart, is troubling him.
Tá a chroí ar ~ le díograis, le grá Dé, his heart is burning with zeal, with God’s love.
Tá ~ ar a chroí, his heart is heavy with sorrow.
A mhian mo chroí, my heart’s desire, my darling.
A ~ mo chléibh, mo chroí, oh, love of my heart; my darling.
Scread a ~ mo chroí, a scream that pierced my heart.