Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
buachalán
buachan
buadán
buaf
buaic
buaiceáil
buaiceas
buaile
buaileam sciath
buailteach
buailteoir
buain
buaine
buaircín
buaireamh
buairt
buaiteach
buaiteoir
bualadh
bualtrach
buama
buamáil
Seans gur foirm é buail de:
uail »
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
céannacht duine nó ruda a bheith agat toisc gur bhuail tú leis cheana; aitheantas a thabhairt do (ní aithníonn sé a ghaolta feasta); idirdhealú (aithint idir an mhaith agus an t-olc); brath, mothú (d'aithin sé go raibh fearg orm)
bualadh trom leanúnach
duine nó rud a bhuaileann
buillí a thabhairt do dhuine nó do rud; an gráinne a bhaint de thuí le hinneall buailte; uibheacha no uachtar a ghreadadh go dtagann cúr orthu; preabadh go rialta (croí ag bualadh); múnlú (airgead a bhualadh); seinm (port a bhualadh); leagan (buaileadh breoite é); sroicheadh ar do chúrsa (gur bhuail siad cuan; buail isteach chugainn); troid (bhí bualadh mór ann); bua a fháil (bhuaileamar sa chluiche iad)
tarraingt de dhorn nó d'arm ar dhuine nó ar rud; tarraingt speile in arbhar; tarraingt rámha in uisce; iarracht snámha; preabadh croí nó cuisle; bualadh cloig (ar bhuille a haon); caill, dochar (is mór an buille orthu é)
cén fáth, cén chúis, cad ina thaobh, cad mar gheall ar (cad chuige ar bhuail tú é?)
crotal gráinne tar éis a bhuailte; truflais
dealú crotail ó ghráinne arbhair; doirteadh (ag cáitheadh báistí, allais); bualadh, spíonadh (cáite ag an obair)
bualadh le cána
rud a thochras thart ar rud eile (rópa a chasadh); lúbadh (do mhurnán a chasadh); dul thart nó cur thart (roth a chasadh); filleadh ar ais (casadh abhaile); seinm, canadh (amhrán, port, a chasadh); bualadh le (castar na daoine ar a chéile); cur i leith (ní á chasadh leat é); lúb, cor (bóthar lán de chastaí); rince (rud a chur ar casadh)
bualadh nó tuargaint le casúr
bualadh, léasadh
bualadh cloigín, clingireacht
meaisín a bhuaileann litreacha ar pháipéar, cnaipe do gach litir air a bhuailtear leis na méara
bualadh
socrú chun bualadh le chéile (coinne a dhéanamh le duine); súil (ní raibh aon choinne agam leat)
troid, coimhlint; bualadh le chéile (comhrac an dá uisce, comhrac lae is oíche)
bualadh mall cloig, go háirithe ar ócáid bháis nó sochraide; focal fonóide
buailte suas (le breoiteacht)
ciaróg; feithid, péist; taom (bhuail daol caointe í)
buailte, cloíte, briste
duine a bhuaileann druma
taom uafáis a bhuaileann duine agus contúirt nó cruachás ag bagairt air, faitíos, scanradh
ráig ghalair a leathann agus a bhuaileann an-chuid daoine
bualadh amach faoin aer, aeraíocht; ceannairc (Éirí Amach na Cásca)
bualadh, tiaráil, smísteáil
féar dá siúlfá air a chreidtear go mbuailfeadh ocras thú
bualadh síos suas (ar nós éan lena sciatháin)
bualadh torannach (gleadhradh cos); lasair mheidhreach, bladhm (gleadhradh tine)
bualadh trom (duine a ghreadadh le dorn; ag greadadh na gcos ar an urlár; tá sé ag greadadh leis ar an obair; greadadh iad sa chluiche); loscadh ar an gcraiceann (tá mo lámh greadta)
bualadh trom, leadradh, liúradh
lorg, éileamh (d'iarr sé punt orm, níl iarraidh ar an leabhar seo); iarracht a dhéanamh (ag iarraidh éirí); fogha, amas (thug sé iarraidh bhuailte orm); uair, babhta, iarracht (an iarraidh seo)
bualadh in aghaidh a chéile le fórsa
cois, in aice (a dhroim le balla; druid anall liom); buailte ar (dá mbeadh ceirín leis; bhí srian lena theanga); i dtreo (bhí a aghaidh linn, ina luí le gréin; tá súil aige léi); ar feadh (thit sé le haill; thart le bun na gcnoc, ag imeacht le sruth); in éineacht (bhí mé ar scoil leo; ná caith an hata sin leis); i bhfabhar (bhí an t-ádh leis; ar mhaithe liomsa); in aghaidh, chuig (ná bí liom; chuir sé an gadhar leo); ar feadh tréimhse áirithe (le trí lá anois; tá sé anseo le fada); i gcomparáid (chomh buí le hór; i gcomórtas le Seán); de chuid (ní liomsa é; cara liom é sin); ag, i seilbh (an bhfuil do chóta leat?; bhí siúl géar linn); ar aghaidh (abair leat; d'imigh sé leis; isteach libh); le cabhair (daoradh le feall é; léirigh le sampla é); ag leanúint (tá costas, deifir, leis); de thoradh (ar crith le heagla, plódaithe le daoine; tá an donas air le bréaga); chun (le greann a dúirt sé é); i dtuairim (ní dóigh liom é; is beag leis é); chun, le haghaidh (tá siad le pósadh, cad a bhí le rá agam; tá obair le déanamh) le + a4 = lena; le + ar3 = lenar; le + ár2 = lenár
stiallacha a dhéanamh de rud; bualadh, smísteáil; lí, líreac
bualadh, bascadh, smísteáil; goin
lascadh, liúradh, bualadh
bualadh, tuargaint; clagarnach bháistí
bualadh, greadadh, cloí
bualadh, léasadh
léasadh, bualadh trom
barra miotail nó adhmaid buailte ar thaca agus ceann de á bhrú síos chun rud éigin trom ar an gceann eile a bhogadh nó a ardú
bualadh bainne i gcuinneog le him a bhaint as
an té atá ag caint (is mé a rinne é; ná buail mé)
focal a léiríonn an diúltach le copail nó briathra (ní bhuaileann tú, ní bhuailfeá, é; ní fhaca mé thú; ní bhfuair mé é; ní maith liom é; ní fear a bhí ann ach bean)
tuairim nó smaoineamh bunaithe ar shamhlaíocht; taghd, tallann, spadhar (má bhuaileann an nóisean é)
ór agus é buailte ina dhuillí fíorthanaí chun ornáide
bualadh le hord, tuargaint
bualadh
gléas ceoil mór agus méarchlár air (nuair a bhrúitear na cnaipí leis na méara buaileann casúir bheaga sreanga éagsúla agus baintear nótaí ceoil astu de réir a bhfaid)
