Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
gannchuid
ganntanas
ganntar
ganntarach
gaobhar
gaofar
gaois
gaol
gaosán
gaotaire
gaoth
gaothaire
gaothrán
gaothrú
gar
garaíocht
garáiste
garastún
garbh
garbhán
garbhchríoch
garbhiasc
Seans gur foirm é gaoithe de:
gaoth »
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
ligean na gaoithe trí rud
stoirm gaoithe móire
dul nó cur ar bord loinge; cur fút i dteach ar lóistín; cúrsa fiarlán á thógáil ag bád seoil in aghaidh na gaoithe, tornáil
tonn bhriste; séideán (gaoithe)
briseadh gaoithe as tóin
briseadh gaoithe as an ngoile tríd an mbéal; briseadh amach tobann (brúcht uisce, deataigh, fola)
an pháirt is ísle de rud (ó bhun go barr); stumpa (bun coinnle); deireadh (bun cúrsa); foinse (bun scéil); aird (bun na gaoithe); lorg (bun ruda a chur); caipiteal nó suim le a bheith ag cur leis (bun agus biseach airgid)
cuaifeach (gaoithe)
gléas ceoil gaoithe cosúil le feadán fada agus aon gheocán amháin ann
séideán láidir gaoithe, cuaifeach
lasair; tine; soinneán gaoithe
neart, treise; bail an ruda atá dian (déine na gaoithe, na stoirme)
cluthar, stóinsithe (in aghaidh gaoithe, uisce etc.)
cluas a thabhairt do rud (éisteacht le fuaim na gaoithe); cumas cloisteála (tá éisteacht mhaith aige); bheith i do thost, do bhéal a dhúnadh (éist do bhéal)
séideán gaoithe
gan a bheith mínithe nó saothraithe ag an duine (ainmhithe fiáine, bláthanna fiáine); gan smacht (fear fiáin; páistí ag imeacht fiáin); díocasach (fiáin chun oibre); stoirmiúil (lá fiáin gaoithe)
séideán gaoithe, feothan
gléas ceoil gaoithe ar dhéanamh na píbe (Ar a taobh atá an poll don bhéal inti)
éan de chineál na fáinleoige (Déanann an gabhlán binne nead i mballa agus an gabhlán gainimh i mbruach gainimh. Gluaiseann an gabhlán gaoithe go han-tapa ar nós fáinleoige)
ag séideadh gaoithe go láidir; (le caint) bladhmannach
síorchasadh timpeall (poll guairneáin); cuaifeach, camfheothan (guairneán gaoithe); guairdeall
siolla nó séideán (gaoithe)
claonadh, luí, fabhar (tá lé aige liom, bhí lé leat); luí, raon, radharc (faoi lé na gréine, na gaoithe)
siolla beag gaoithe, briota
glór íseal leanúnach (monabhar cainte, monabhar gaoithe; monabhar na dtonn)
muileann a oibríonn le cumhacht gaoithe
chomh láidir is atá rud, láidreacht; fórsa, cumhacht (neart na tola, na gaoithe; de neart reatha); go leor, dóthain duine (tá neart ama againn); leigheas (dá mbeadh neart agam air); cumas (níl neart agam teacht as)
píb agus mála gaoithe léi
píb agus boilg léi a shéideann an mála gaoithe - píb na hÉireann
cith (piléar); soinneán (gaoithe); racht, taom, scaird
scaoileadh; stróiceadh; gearradh gránna, tuile, ruathar (roiseadh cainte, gaoithe)
gléas ceoil gaoithe faoi bhéalóg ghiolcaí agus cnaipí air do na méara
splanc (scal ghréine, tintrí); gusta (gaoithe)
briseadh amach (an ghrian ag scaladh); gusta (scaladh gaoithe)
bruis (go mór mór ceann le cos fhada chun urlár a scuabadh); táth, punann; gusta gaoithe
séideán gaoithe; anáil; piachán
análú amach, aer a thiomáint amach as an mbéal; síobadh aeir, gaoithe etc. (séidfidh an oíche fós); líonadh le haer (balún a shéideadh); lasadh agus at (aghaidh shéidte); cur go fras (ag séideadh fola); caitheamh (séid isteach ansin é); ionsaí (shéid siad ar an obair); cur suas, griogadh (ag séideadh fút a bhí sé)
gusta gaoithe; ábhar séidte (séideán sneachta); puth, saothar anála; seitgháire, seitreach
monabhar (na gaoithe etc.)
monabhar (gaoithe, etc.); cársán, píopáil
fuaim a dhéanann focal nó cuid d'fhocal (mar shampla, siolla amháin atá sna focail fear agus bean, agus dhá shiolla an ceann sna focail cailín agus buachaill); nóta (siolla ceoil); puth (siolla gaoithe); rian, luid (bhí siolla den ádh ort)
siolla fuar gaoithe
fuaim atá cosúil le s-s-s-s-s (mar atá, glór gé nó gal ag éalú); monabhar (siosarnach chainte; siosarnach na gaoithe)
gusta, feothan gaoithe
srannadh; monabhar (gaoithe)
lúbadh, straidhneáil (ná stang thú féin; bíomaí ag stangadh); lagú (táim stangtha ag an bhfuacht); croitheadh, stad (baineadh stangadh asam); stalc (stangadh gaoithe, triomaigh; tá an t-arán ina stangadh)
stialladh, stróiceadh; racht, rois (stolladh feirge, stolladh gaoithe); neart, fuílleach (stolladh bia, airgid)
sraith chaol mhóna tógtha in aghaidh na gaoithe chun triomaithe, gróigeán
cúrsa fiarlán a ghearrann bád in aghaidh na gaoithe
