Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
géarchéim
géarchúis
gearg
géarghoileach
géarleanúint
géaróg
gearr
gearradh
gearraighneas
gearraíocht
gearrán
gearranáil
gearrcach
gearrchaint
gearrchapall
gearrchiorcad
gearróg
gearr-radharcach
gearrscéal
gearrscríobh
gearrshaolach
gearrthóg
gearrthóir
Seans gur foirm é gearradh de:
gearr »
gearradh fir uirlis faobhair a tharraingt ar rud (do lámh a ghearradh le scian); codanna a dhéanamh de rud le huirlis faobhair (adhmad a ghearradh le sábh); scoitheadh le faobhar (géag a ghearradh de chrann); múnlú, greanadh le faobhar (litreacha a ghearradh ar thuama); sciolladh, goin le teanga, leibhéal (ag gearradh na gcomharsan; caint a bhfuil gearradh inti); coilleadh (gamhain a ghearradh); giorrú (do shaol a ghearradh); laghdú (fiacha a ghearradh); leagan (cáin a ghearradh ar dhuine); cíos, sraith; luas (gearradh siúil) ► gearradh brád céasadh, ciapadh ► gearradh gionach freangaí ocrais
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
gearradh i bportach san áit a mbaintear móin
barra géag gearrtha de chrann; fuílleach, dramhaíl
bheith gléasta i (éadach, bróga, a chaitheamh); ithe, slogadh (bia, deoch, cógas, a chaitheamh); úsáid (snaois, tobac, a chaitheamh); diomailt, ídiú (ag caitheamh airgid, na haimsire); teilgean, radadh (cloch, dorú, a chaitheamh); scoitheadh, gearradh (léim a chaitheamh, cúinne a chaitheamh); druidim (ag caitheamh ó thuaidh); iallach (cé a chuirfidh an caitheamh orm?); briathar cúnta, á úsáid le briathra eile le riachtanas nó dualgas a léiriú (caithfimid a bheith sa bhaile faoin oíche; caithfear an t-airgead a fháil ar ais)
gearradh cánach; an t-airgead a fhaightear as gearradh cánach
bealach uisce gearrtha sa talamh mar chúrsa taistil do bháid nó mar áis uiscithe don talamh ar gach taobh de
gearradh, lot; a dhéanamh gearr, giorrú (ciorróidh sé an oíche dúinn)
cainéal uisce, díog; trinse idir dhá iomaire; gearradh domhain; poll (clais luatha); carn (clais éisc, airgid)
briseadh nó gearradh sa chraiceann de bharr timpiste nó buille
rian gearrtha nó créachta ar chraiceann
gearradh, briseadh suas; lot; leá sneachta nó oighir; cath (cainte); anró (coirp)
gearradh domhain nó goin san fheoil mar a dhéanfadh arm faobhair nó mar a tharlódh i dtimpiste
claonadh, sceabha (gearrtha ar fiar); cor, casadh; crostacht
gearradh, teascadh
gruaig gearrtha díreach trasna ar chlár an éadain, glib; ciumhais scothógach ar éadach, etc.
gearradh cainte, gearrchaint
duine nó uirlis a dhéanann gearradh
gearradh litreacha nó figiúirí i leac; snoí ornáidí as adhmad
airgead a thabhairt ar earraí nó ar sheirbhísí (siopadóir, dochtúir, a íoc); díol (airgead a íoc le duine); an t-airgead a íoctar; cúiteamh (in íoc ár bpeacaí); ráta, sraith, gearradh (cíos agus íoc)
taom éadrom de ghalar a thabhairt do dhuine trí fhrídíní an ghalair sin a instealladh ina chorp (mar shampla, gearradh na bolgaí)
an bonn a bhaint ó rud (duine, crann, a leagan); caitheamh, iomrascáil; ísliú (seol a leagan); cur síos, cur in áit (cloch bhoinn a leagan; leag do lámh air); gearradh (leagadh cáin throm air); cur (leag ansin í, go leaga Dia an t-ádh ort); claonadh, lé (leagan a bheith agat le rud, leagan ó dheas)
adhmad atá scoilte nó gearrtha suas; gréithe gan mhaith
gearradh, ligean fola; ár, scrios
scaoileadh; stróiceadh; gearradh gránna, tuile, ruathar (roiseadh cainte, gaoithe)
uirlis ghearrtha faoi lámh agus lann leathan a bhfuil fiacla ar a faobhar; banda nó diosca gearrtha le fiacla a oibrítear le meaisín
oibriú nó gearradh le sábh
práta gearrtha chun síl
sceall tanaí; (iol ) prátaí gearrtha ina sceallaí fada agus bruite ar ola
gearradh, feannadh; scrios (rinne an ghaoth sceanach ar na barra)
gearradh suas nó sá le scian
gearradh, bearradh, lomadh (eireaball sciota)
gearrtha, teasctha (craobhacha scoite); scartha, deighilte, ó chéile (ceathanna scoite); iargúlta (oileán scoite); aonarach (éan scoite)
gearradh, teascadh; briseadh (greim a scoitheadh); baint, tarraingt (ancaire a scoitheadh); cailleadh (scoith an capall crú); sarú (duine a scoitheadh i rás); scaradh, deighilt (tú féin a scoitheadh ón saol)
gearradh, rianú
gléas gearrtha mar a bheadh dhá lann greamaithe le chéile ina lár
uirlis a bhfuil béal gearrtha ar a cheann amuigh agus a úsáidtear chun adhmad nó cloch nó miotal a mhúnlú
gearradh géar pras (mar a dhéanfadh siosúr)
gearradh; teascadh; dealbhú (bata, cloch, a shnoí); cumadh, líomhadh (ag snoí dáin; clocha snoite); caitheamh, tnáitheadh, spíonadh (snoite ag an eitinn; an lá a shnoí)
baint nó gearradh le speal; scilligeadh (coirce ag spealadh); lomadh (is mór a speal sé le bliain); scaipeadh (speal sé a chuid airgid)
gearradh ina spólaí
ré nó line féir etc., gearrtha le speal; bán, leithead talún; cúrsa, cur, líne (sraith brící); líne de rudaí i ndiaidh a chéile (sraith dánta, uimhreacha); ré, ró, rang (sraith tithe, daoine); sraithchomórtas; ráta, cáin (níl cíos ná sraith air)
gearradh ina stráicí; stróiceadh, stolladh; lascadh
patrún gearrtha amach as miotal, as cairtchlár etc.; an patrún a thagann amach nuair a smeartar dúch nó péint ar na bearnaí gearrtha sin; leathán tanaí d'ábhar speisialta as ar féidir cuid mhór cóipeanna d'ábhar clóscríofa a dhéanamh
an chuid de rud atá fágtha nuair atá an phríomhchuid de gearrtha nó caite (stumpa fiacaile, coinnle); cos (cabáiste); rud mór dá chineál (stumpa bréige, amadáin)
líne dhíreach a theagmhaíonn le cuar gan gearradh tríd
gearradh, scoitheadh
gearradh beag, eang
cánachas; bailiú, gearradh (cánach etc.)
poll fada faoi thalamh agus é gearrtha faoi chnoc nó faoi uisce
díog gearrtha sa talamh
vacsaín a instealladh sa sruth fola chun drochghalar a chosc (gearradh na bolgaí, mar shampla)
