Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
tigh
tíl
tile
tim
tím
timbléar
timire
timpeall
timpeallach
timpeallacht
timpeallú
timpiste
tincéir
tindeáil
tine
tinfeadh
tiníl
tinn
tinneall
tinneas
tinneasnach
tinníocht
tinreamh
timpeall fir1 cúrsa, turas, aistear (timpeall an tobair a thabhairt; tá míle de thimpeall ansin); máguaird (na daoine inár dtimpeall); comharsanacht (tá timpeall an tí le réiteach); giorta (tá ceithre troithe de thimpeall aige) ► dob thart, ar gach uile thaobh (ag siúl timpeall) ► rfh (tá sé timpeall an tí; timpeall fiche bliain ó shin); mar gheall ar (eolach timpeall ar chapaill)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
turas; bealach timpeall; turas as bealach
clós taobh le caisleán agus an balla timpeall air; balla daingean, rampar
árthach cruinn domhain déanta de chláir adhmaid agus fonsaí timpeall orthu, nó de mhiotal; tiúb mhiotail gunna
gort d'ainmhithe agus fál timpeall air; teach mór lom
an fad ama a bhaineann sé as an domhan dul timpeall na gréine; 365 lá nó 52 seachtain nó 12 mí
bréagán a chastar go mear; síorchasadh timpeall
turas thart timpeall
rúid timpeall; camchuairt
taisteal timpeall mar a bheadh i gciorcal (tá sé ar a chiorcad); rian srutha leictreachais
sláinte coirp; córas díleá; giorta, timpeall
an fráma a bhfuil rud tógtha timpeall air; cnámharlach duine nó ainmhí
duine a chur chun báis ar chroch le rópa a chur timpeall a mhuiníl agus ligean dó titim; cur suas ar thairne, crúca etc. (pictiúr, pota, a chrochadh; seol a chrochadh); tógáil, ardú (ancaire a chrochadh; croch leat é); scaipeadh, imeacht as (chroch an ceo; croch leat!)
an bealach nó an treo ina ngluaiseann rud, turas timpeall (cúrsa na gréine; tá a chúrsa rite); raon, réimse (cúrsa scoile, cúrsa staidéir); rud, ní (cúrsaí an tsaoil, cúrsaí airgid); cúis, cás (ní cúrsaí magaidh é); ócáid, uair (bhí mé ann cúrsa)
seoltóireacht thart; fiach, rith thart timpeall
cosán, slí, raon; cúrsa, timpeall; diathair
síorchasadh timpeall (poll guairneáin); cuaifeach, camfheothan (guairneán gaoithe); guairdeall
timpeall, thart
gabháil timpeall i sruth (mar a dhéanann an fhuil sa chorp)
láimhseáil, rith; teacht timpeall ar (dhuine, rud)
rópa beag ceangail i mbád; corda feadóige timpeall an mhuiníl
cothrom, ar leibhéal, ar aon airde thart timpeall
iarracht ar bhaile nó ar chalafort a ghabháil le teacht timpeall air chun nach sroichfeadh aon chabhair é
achar mór uisce agus talamh timpeall air; géag den mhuir, gaoth; at beag faireogach sa bhléin nó faoin ascaill
timpeall na háite, ar gach taobh, ar fud an bhaill
ciorcal samhailteach timpeall an domhain leath slí idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas
cúrsa timpeall (mórthimpeall na hÉireann)
díog dhomhain uisce timpeall ar chaisleán sa sean-am
croílár a mbailíonn rud timpeall air nó a bhfásann rud as; croí an adaimh a bhfuil dhá chineál míre ann, neodróin agus prótóin
leanbh ceana; éan nó ainmhí a choinnítear le cion timpeall an tí
fíor sholadach a bhfuil triantán mar bhonn agus mar thrí thaobh uirthi agus í ag teacht chun pointe ag a barr; aon fhoirgneamh den déantús seo, go háirithe na cinn a tógadh fadó san Éigipt timpeall ar thuamaí
port cré; timpeall nó ciorcal cré
gluaiseacht thart trí chasadh timpeall mar a dhéanann liathróid nó roth; rolla a dhéanamh de rud
pláinéad a ghluaiseann timpeall ar phláinéad níos mó (mar a dhéanann an ghealach leis an domhan); aon chorpán a theilgtear amach sa spás agus a chuirtear ar diathair timpeall an domhain
bun an dín a chrochann de dhroim balla nó cruaiche, bundlaoi; ráth, balla timpill
tairne de chineál ar leith, clais bhíseach ar a thimpeall agus clais dhíreach trasna ar a cheann
bolú timpeall; póirseáil thart; lútáil ar dhaoine le fiosracht
réileán spóirt faoin aer agus sraitheanna suíochán thart timpeall air
timpeall (ag siúl thart; thart ar an teach); críochnaithe (tá an cith, an lá sin, thart); a d'imigh tharainn (an mhí seo a chuaigh thart)
aistreach, thart timpeall; mórthimpeall ar; mórghiortach, leathan sa choim
gabháil timpeall; teacht timpeall ar, ciorclú; sárú (ní féidir Dia a thimpeallú)
faoi, timpeall (um thráthnóna, um Cháisc); ar (do chuid éadaigh a chur umat)
an 16ú cuid de phunt meáchain (timpeall 28 gram)
rince beirte le casadh timpeall agus faoileoireacht; an ceol a ghabhann leis (trí bhuille agus an bhéim ar an gcéad bhuille);
