Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
fuachtán
fuadach
fuadar
fuadráil
fuafar
fuaidire
fuaidreamh
fuáil
fuaim
fuaimint
fuaimneach
fuaimniú
fuaire
fuairnéalach
fuairnimh
fuairnín
fual
fuálaí
fuar
fuaraigeanta
fuarán
fuaránta
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
gan cumas cainte; gan aon fhuaim (litir bhalbh)
gléas ceoil adhmaid a bhfuil fuaim tholl aige
fuaim pléisce, pléasc; lasc
gan éisteacht, nó gan mórán éisteachta; (le fuaim) maolaithe, íseal (toirneach bhodhar); gan mhothú (bhí mo mhéara bodhar le fuacht)
duine a dhéanamh bodhar; duine a chrá le caint nó le torann; fuaim a mhaolú
an fhuaim a dhéanann rud tirim briosc nuair a bhristear é
fuadar, flosc (bús cainte, siúil, báistí)
fuaim cloigín
an fhuaim chéanna a bheith i bhfocail, mar atá bán, lár nó Laidin, maidin
fuaim seachas guta i dteanga (Léirítear consain le litreacha seachas a e i o u)
roinnt nótaí ceoil a dhéanann fuaim cheolmhar ar iad a sheinm le chéile
gluaiseacht; fuadar, fuirseadh
fuáil go bog le greamanna móra
stuáil agus fuáil cuilte
fuaim mar a dhéanfadh píosaí miotail nó fiacla á gcuimilt dá chéile
fuadar, fústar, deifir; iompar neirbhíseach, tútachas
fuadar drochghnímh
lag-ghlórach, gan ghlór, gan fuaim
cluas a thabhairt do rud (éisteacht le fuaim na gaoithe); cumas cloisteála (tá éisteacht mhaith aige); bheith i do thost, do bhéal a dhúnadh (éist do bhéal)
ciumhais éadaigh fillte ar ais agus fuaite go néata
scrios, ár; flosc, fuadar (faobach oibre a bheith ort)
béal géar (scine nó airm eile); fuadar (faobhar cainte a bheith ort); ciumhais, scéimh (faobhar aille); arm géar (bás le faobhar)
dronn chun oibre; flosc fuadar; seasamh daingean (do chos a chur i bhfeac)
fuaim chaol cheoil a shéidtear amach trí bheola nó trí fhiacla leathdhúnta; puth, anáil (bheith i ndeireadh na feide)
gothaí, fuadar, geáitsí
eolaíocht fhisiciúil, brainse den eolaíocht a dhéileálann le cúrsaí fuinnimh ar nós teas, solas, fuaim, maighnéadachas agus leictreachas
fuadar, fústar; lútálaí
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)
fuaim, glór
fuadar, fuirseadh
folcadh; tumadh; fuadar, fuirseadh, deabhadh
deifir, fuirseadh, rith anonn is anall; claonadh, fonn láidir (tá fuadar fearthainne faoi)
imeacht thart le fuadar
ceangal le chéile, nó deisiú, le snáth agus snáthaid; ceangal, greamú (bhí sé fuaite den talamh; fite fuaite ann)
glórach, a dhéanann fuaim
fuaim nó torann a dhéanamh; (focal, caint) a rá amach
duine a dhéanann fuáil
briseadh fód le bráca i dtalamh treafa; fuadar, gothaí deabhaidh
fuadar, griothal, fuirseadh
d'fhocal a thabhairt (gheall mé dó go rachainn ann); deimhniú, móidiú (déanfar é, geallaim duit; tá an bheirt acu geallta); cur in áirithe mar chinniúint, ordú (an rud a gheall Dia dúinn); fonn, fuadar (tá gealladh maith faoi)
fuaim mar a dhéanann leacht aeraithe nuair a dhoirtear as buidéal é; coipeadh
guth nó fuaim (glór duine, glór na habhann); caint (ná géill dá nglórtha)
fuaim mar a dhéanfadh uisce i mbróg
fuafar, míofar; gránna, uafásach
fuafar (gníomh gránna); míthaitneamhach, míofar (dath gránna); bocht, dearóil (an duine gránna)
fuadar, fústar
fuaim a dhéantar gan úsáid a bhaint as an teanga ná na fiacla ná na beola (is é sin, gan chonsan) ar nós a, e, i, o, u, gearr nó fada, á n-úsáid leo féin nó le chéile chun fuaim a léiriú
glór duine (chuala mé do ghuth); fuaim cheoil a théann le hamhrán (tá guth maith aici); fuaim cosúil le glór (guth na cuaiche); barúil a chuirtear in iúl (guth an phobail); cáineadh ó bhéal (ní bhfaighidh tú guth ná náire as); vóta (do ghuth a thabhairt)
marc scríofa a léiríonn fuaim chainte mar atá i litreacha na haibítre; teachtaireacht scríofa faoi chlúdach (scríobh sé litir chugam)
