Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
seoigh
seoinín
seoithín
seol
seoladh
seolta
seoltóir
seomra
seoraí
seoráil
seordán
séú
sféar
sí
sia
siabhrán
siad
siamsa
sian
siansa
siansach
siansán
siar
seomra fir4 roinn inmheánach de theach (seomra leapa; seomra scoile)
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
imshruthú aeir i seomra etc.; triomú go maith le haer te
seomra atá díreach faoi dhíon tí; lochta, gailearaí
pláta miotail a bhfuil ainm duine air (ar dhoras tí nó seomra de ghnáth)
struchtúr cloch nó brící nó ábhair eile ar nós éadan tí nó taobh seomra nó fál thart ar gharraí
seomra mór in ospidéal agus leapacha do dhaoine breoite ann; roinn riaracháin de chathair
seomra éidithe in eaglais
bothán adhmaid nó garbhábhair eile; seomra beag d'oifigigh nó do phaisinéirí ar bord loinge nó eitleáin
áit oibre, seomra saothair
seomra príosúnaigh nó manaigh
seomra a n-ullmhaítear béilí ann
seomra beag príobháideach; caibinéad
ball troscáin sa seomra bia a choinníonn gréithe boird, éadaí boird etc.
bosca nó seomra fuar a gcuirtear bia ann lena choinneáil friseáilte
comhla ar insí ar féidir í a oscailt agus a dhúnadh i dteach nó i seomra nó i gcupard; an oscailt ina bhfuil an chomhla; (sheas sé sa doras); oscailt, mar a bheadh ar chneá
pasáiste a bhfuil seomraí ag oscailt ar a thaobh
seomra feithimh
stráice ornáideach thart ar bharr ballaí i seomra
áiléar nó urlár suíochán thuas go hard in eaglais nó in amharclann; seomra fada a bhfuil pictiúir crochta ann
seomra in airde faoi dhíon tí
gléas le haer fionnuar a shéideadh ar d'aghaidh nó trí sheomra, fean
seomra nó balcóin ar aghaidh na gréine
an spás taobh istigh de dhoras tosaigh tí; an príomhsheomra i bpálás nó i dteach mór; seomra mór a úsáidtear ar ócáidí speisialta (halla rince); teach mór poiblí (halla baile, cathrach)
leithreas, seomra folctha
seomraí foirgnimh faoi leibhéal na talún
gan a bheith amuigh (tá na ba istigh); tar éis teacht (tá an bád, an traein, istigh); i gcumhacht nó in oifig (tá rialtas nua istigh); is faide isteach (éadach istigh, an seomra istigh); tar éis teacht nó dul isteach, faoi bhallaí, faoi chlúid; cairdiúil, sásta (bheith istigh leis an sagart; istigh leat féin); críochnaithe (tá bliain eile istigh)
a oiread is a líonann (lán loine, seomra, sráide); líon (lán gráin i ngunna); líonadh, taoide lán (lán mara); mórchúis, mórtas (is mór an lán atá faoi); cuid mhaith (a lán daoine; shiúil sé a lán)
balla tanaí idir sheomraí; seomra beag stórála
seomra beag nó spás ar leith a gcoinnítear bia ann
seomra chun fáil réidh le fearadh an choirp
cupard beag stuála i mbád, i seomra feistithe, etc.
seomra in ospidéal ina ndéantar obráidí ar dhaoine
teach faoi mhórán seomraí a choinníonn cuairteoirí ar airgead
seomra beag a gcoinnítear bia, gréithe etc., ann
seomra suí
halla nó seomra bia
píopa nó gléasra eile chun seomra a théamh le leictreachas, uisce te nó gal; cuid de charr a choinníonn uisce leis an inneall a fhuarú
seomra; spás
seomra mór poiblí; seomra bia nó suí do phaisinéirí i long
clúdach faoi dhíon seomra; líneáil adhmaid ar bhallaí seomra; landair idir dhá sheomra
seomra faoi thalamh a úsáidtear mar stór guail, fíona etc.
teach nó seomra a ndíoltar earraí leis an bpobal ann; (mar aid ) ceannaithe i siopa (bia, éadaí, siopa)
gléas a thugann teas chun cócaireachta nó chun seomra a théamh
ceardlann ealaíontóra nó grianghrafadóra; foirgneamh a ndéantar scannáin ann; seomra a gcraoltar cláir raidió nó teilifíse as
seomraí ar aon leibhéal nó urlár i dteach (teach dhá stór)
teach nó seomra stórála, taisceadán; stórtha, soláthairtí; saibhreas
seomra mór codlata agus an-chuid leapacha ann
áis a rialaíonn teocht uaidh féin (i seomra, i ndabhach uisce etc.)
os do chionn, in uachtar, in áit níos airde (thuas an staighre; thuas sa spéir); in áit níos faide suas (an seomra thuas); sa deisceart (thuas i gCúige Mumhan); curtha suas (tá an díon thuas acu); á chaitheamh (ní raibh luid éadaigh thuas air); chun cinn, ar barr (an té atá thuas óltar deoch air)
seomra mór suí (go mór mór i dteach ósta)
an chuid de sheomra atá faoi do chosa; stór foirgnimh (teach dhá urlár); talamh leibhéalta (urlár buailte; urlár bachta, gleanna)
