Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
adhnua
adhradh
ádhúil
admháil
aduaidh
aduain
ae
aer
aerach
aeradróm
aeráid
aeráil
aeraíocht
aerárthach
aerbhac
aerfhórsa
aerfort
aerghunna
aerloingseoireacht
aerlong
aerobach
aeróg
aeroiriúnú
aer1 fir1 na gáis atá san atmaisféar thart orainn agus a thugann anáil dúinn; anáil bheag ghaoithe; spéir; aeráid
aer2 fir1 fonn, tiúin
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
a bhfuil aer breá ann; éadrom sa chroí agus san aigne; giodamach
imshruthú aeir i seomra etc.; triomú go maith le haer te
feis nó siamsa faoin aer; tógáil aeir duit féin
árthach a ghluaiseann san aer, eitleán, héileacaptar, etc.
stopadh srutha i bpíopa nó i gcaidéal trí aer a ligean isteach ann
gunna a scaoiltear piléar as le haer brúite
aerárthach atá níos éadroime ná an t-aer
nach ligeann aer isteach nó amach
rialú ar ghlaine agus ar theas an aeir i bhfoirgneamh nó i ngléas taistil
ionsaí tobann ón aer
corraíl leictreach san aer a chuireann isteach ar chumarsáid raidió agus teileafóin
neamhacmhainn ar bhianna áirithe nó ar shubstaintí mar phailin san aer
bád a choinneáil sa bhall céanna ar an uisce; fanacht ar foluain gan chorraí san aer
faoin aer (amuigh sa pháirc); gan a bheith istigh nó sa bhaile (tá fear an tí amuigh); i bhfad uait (amuigh ag bun na spéire); is faide amach (an balla amuigh); as áit, as alt (tá mo ghualainn amuigh); tagtha amach (tá na bláthanna amuigh); sa domhan (an rud is measa amuigh); gan íoc, le híoc fós (tá fiacha amuigh agam air); críochnaithe (tá an cluiche amuigh); gan oibriú (tá an talamh amuigh bán)
an t-aer a thógtar isteach sna scamhóga agus a bhrúitear amach arís; aer (tabhair m'anáil dom); tionchar (faoi anáil an Bhéarla)
an t-aer atá thart ar an domhan
bás a fháil faoi uisce de cheal aeir; tumadh nó suncáil faoi uisce; fliuchadh go mór; múchadh (tarta)
beartú ruda san aer; comharthú nó fógairt do dhuine go mbainfear sásamh as má leanann sé dá chúrsaí; tiomáint beithíoch le bata
mála líonta d'aer te nó de ghás a éiríonn in airde sa spéir
gléas le brú an aeir a thomhas mar chomhartha ar staid na haimsire
bóthar nó slí; cúrsa le leanúint (bealach aeir, ar bhealach do leasa); áit le dul tríd (bealach isteach); treo (tar an bealach seo); fad slí (i rith an bhealaigh); dóigh, modh (tá a bhealach féin leis)
súilín beag aeir ar uisce nó deoch, bolgán, boilgín
gléas chun aer a shéideadh faoi thine nó trí phíopaí orgáin etc.
cruinneán leachta a mbíonn aer gafa ann; lampa beag gloine a dtagann solas leictreach as
súilín lán d'aer
cur fút i bpuball amuigh faoin aer
an ball d'inneall mótair ina measctar aer agus breosla galaithe
glanadh na scornaí le brú pléascach aeir as na scamhóga le linn slaghdáin
beart earraí le seachadadh de bhóthar, d'aer, d'fharraige etc.
dreo adhmaid de cheal aeir
ceann tí etc. a dhéanamh stóinsithe (in aghaidh uisce, aeir etc.); cosaint, ionaclú
an talamh seo uile agus a bhfuil ann agus san aer os a chionn; an chruinne; an saol; cuid den domhan (an domhan thoir, thiar); a lán, an-chuid (rinne sé an domhan oibre; bhí an domhan daoine ann; áthas an domhain)
bualadh amach faoin aer, aeraíocht; ceannairc (Éirí Amach na Cásca)
an t-aer íonghlan os cionn na scamall; leacht soghalaithe gan dath a d'úsáidtí mar ainéistéiseach
imeacht san aer (go mór mór ar sciatháin nó in eitleán)
árthach sciathánach atá níos troime ná an t-aer ach ar féidir léi eitilt
eitilt ghearr, ruaig; fráma éadrom clúdaithe le páipéar nó éadach lena chur ar foluain san aer ar cheann corda
eitleán gan inneall a eitlíonn le cabhair shruthanna aeir
gléas meicniúil agus lanna rothlacha ann a fhuaraíonn an t-aer; feisteas páipéir, síoda etc. i bhfoirm leathchiorcail a chorraítear anonn is anall leis an lámh chun siolla fionnuar a choinneáil leis an aghaidh
rith le brothall; imeacht le haer an tsaoil; corraíl; sciuird, taom feirge
fuacht beag deas, úire aeir
fuacht beag deas ann; (le haer) friseáilte
léim choirp, léim san aer
eitilt nó snámh san aer
spás folamh, spás a bhfuil aer agus gás díbeartha as
aer, tiúin; ceol, amhrán
úr, nua; gan truailliú (aer, uibheacha friseáilte); bríomhar, anamúil
oscailt i mballa agus gloine inti chun solas agus aer a ligean isteach san fhoirgneamh; paiste solais sa spéir (fuinneoga an lae)
éan beag a cheolann agus é ar foluain san aer
aer ag gluaiseacht; aer ag séideadh go láidir, stoirm (gaoth mhór); gás sna putóga; caint áibhéalach bhladhmannach (níl ina chuid cainte ach gaoth); leid, siolla (gaoth an fhocail a fháil); aer (beo ar an ngaoth; cuir gaoth sa lamhnán)
