Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
aertha
aerthormán
aerú
áfach
ag
aga
agaill
agairt
agáit
agallamh
agard
ágh
aghaidh
aghlot
agnóisí
agó
agóid
agra
agrach
agróir
aguisín
agus
Seans gur foirm é againn de:
ag »
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
(déan é ach ná caith an lá leis); taobh amuigh de (ní raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin mé féin); ar acht go (tá sé blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta Dé)
san ionad nó ar an ócáid (ag an doras, ag an damhsa); foinse (chuala mé agat féin é); i dtuairim (tá sé ina fhear uasal acu); i seilbh (is agat is fearr é); i bpáirt le (tá comharsana maithe againn); ag freastal ar (bhí an dochtúir aici); ag tagairt do thréithe nó staid nó eolas nó scil nó mothú nó imeachtaí nó dualgas nó fiacha nó buntáiste nó am nó faill etc. (bíodh ciall agaibh; bhí saol breá againn, tá léann acu, dá mbeadh snámh aige, tá cion aici air, bhí cluiche maith againn, tá an obair le déanamh agam, bhí airgead agam air, tá tosach agat orm, dá mbeadh bliain eile againn); le haidiacht (tá sé trom agat, ba mhaith againn é); le hainm briathartha (ag ithe, ag ól, ag díol, ag caint)
ar chéim ard (tá sé an-mhór); fíormhaith (bhí an-lá againn)
an bheirt againn, agaibh, acu, le chéile
brú deanta air; briste (tá an obair brúite againn)
ceart, cothrom (níl ceart ná cóir aige); cion nó sciar ceart (níor ith sé ach a chóir); freastal ceart (chuir sé cóir mhaith orm; cóir leighis a chur ar dhuine); bail cheart (tá gach ní i gcóir againn); feisteas nó fearas ceart (cóir oibre, cóir thaistil); gaoth fhabhrach (seoladh le cóir ghaoithe)
níl, ní raibh, a fhios againn
a bhfuil fágtha nó fanta; farasbarr, barraíocht (tá fuílleach ama againn); iarmhéid (i gcúrsaí tráchtála etc.)
seanrá, leagan cainte, rá coitianta (tá sé sin ina nath againn); sonrú (ná cuir aon nath ann); dua, trioblóid (ní haon nath aige é)
chomh láidir is atá rud, láidreacht; fórsa, cumhacht (neart na tola, na gaoithe; de neart reatha); go leor, dóthain duine (tá neart ama againn); leigheas (dá mbeadh neart agam air); cumas (níl neart agam teacht as)
taoide an-ard le linn lánré nó nuaré; tuile (rabharta feirge); raidhse, flúirse (bhí rabharta ar bhia againn)
mír a thagraíonn d'ainmfhocal firinscneach agus a úsáidtear mar ainmní i ndiaidh an bhriathair (dhíol sé a theach; tá sé déanta; bhí sé ag báisteach; tá sé chomh maith againn suí)
seanscéalta, béaloideas; caint, comhrá (bhí seanchas fada againn air); tuairisc (bhí sé ag cur do sheanchais)
léiriú, taispeántas (seó capall; níl aon seó ach é); greann, spórt (bhí seó ceart againn air); scata nó slua mór (bhí seó daoine ann)
seó bóthair a mbíonn gleacaithe, fir ghrinn, aisteoirí, ainmhithe etc., páirteach ann (istigh i bpuball mór cruinn a bhíonn sé go minic); spórt, greann (bhí lá sorcais againn)
síocháin, ciúnas, sos (tá suaimhneas againn anseo; tabhair suaimhneas dom; níl sé ar a shuaimhneas)
sásamh, taitneamh, pléisiúr (sult a bhaint as bia, as deoch, as comhluadar); greann (ag déanamh suilt, bhí lá suilt againn)
bun; foinse; scríbhneoir; eolaí; ábhar (údar sagairt); bunús (scéal a bhfuil údar leis); cúis (bhí údar gearáin, gáire, againn)
