Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
angóra
aniar
aníos
anlaith
anlann
anmhailís
ann
annála
annamh
anó
anocht
anoir
anóirthear
anois
anóiteach
anonn
anord
anrachán
anraith
anró
anrud
ansa
Seans gur foirm é ann as de:
anna »
ann1 dob i mbeith (tá an saol ann); beo (nuair a bhí m'athair ann); ar fáil (tá an t-earrach ann); sa láthair (bhíomar ann in am); san áireamh (bhíomar triúr ann); inmhe (nuair a tháinig ann dó); in áit nó go háit áirithe (bhí mé ann roimhe, tá mé ag dul ann) ► níl ann ach is ar éigin (níl ann ach go n-aithním iad) ► ann as beo ar éigin (tá sé ann as)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
ball ar bith den chruinne a bhfuil spás ann do dhuine nó do rud; achar atá curtha ar leith do ghnó áirithe (áit cathaoireach); comharsanacht (duine ón áit); sealúchas (teach agus áit); suíomh áirithe (m'áit sa rang; tá sé as áit)
cruinneán leachta a mbíonn aer gafa ann; lampa beag gloine a dtagann solas leictreach as
árthach faoi chlúdach a mbruitear bia ann agus a riartar as é
craic nó scoilt ann; (le duine) corraithe, leath as a mheabhair
dabhach uisce reatha sa chistin agus píopa draenála ann leis an uisce salach a thógáil as
brí, fuinneamh, spreacadh (níl aon ghus ann); teaspach, mórchúis (an gus a bhaint as duine)
dúchas sa duine nó san ainmhí rudaí áirithe a déanamh astu féin gan mhúineadh gan foghlaim (ar nós mar atá éin óga in ann eitilt)
bail an té nó an ruda atá iomarcach, nó a chaitear as obair toisc gan obair a bheith ann dó
fás a ndéantar snáth lín agus línéadach as na snáithíní atá ann
toirt, líon, méid (le ar, cá, cé, dá)(ar mhéad mo mhuiníne as; cá mhéad duine atá ann? dá mhéad a ngrá dá chéile)
lár rotha as a dtagann na spócaí agus a bhfuil an t-aiseal sáite ann; fearsaid, seafta (mol muilinn); barr cruinn (mol uibhe); an ceann thuaidh nó theas d'ais rothlaithe an domhain (an Mol Thuaidh, an Mol Theas)
croílár a mbailíonn rud timpeall air nó a bhfásann rud as; croí an adaimh a bhfuil dhá chineál míre ann, neodróin agus prótóin
méid, uimhir (níl a oiread clú air agus a bhíodh; déanfaidh mé a oiread duit; an oiread céanna airgid); toirt (níl oiread m'ordóige ann; oiread na fríde); fiú amháin (ní raibh a oiread is focal as); áirithe (an oiread seo airgid)
fráma chun rudaí a choinneáil air nó ann (raca féir; raca hataí); gléas ar a mbaintí síneadh as géaga daoine fadó mar phionós orthu; scairbh
duine ann as; duine caite croite
gléas ceoil a leagtar ar chlár, agus sreanga miotail ann a phioctar le ceol a bhaint as
anáil, puth (níor fhan smid ann; smid ghaoithe); siolla, focal (níl smid as)
stopadh (capall a stad); scor (stad an comhrá; stad an croí ionam); seasamh, stop (tá an trácht ina stad); áit stoptha (stad bus, traenach); snag, bac cainte (tá stad ann); croitheadh, stangadh (baineadh stad asam); staonadh (caint gan stad); cur fút (an teach ar stad sé ann)
ceardlann ealaíontóra nó grianghrafadóra; foirgneamh a ndéantar scannáin ann; seomra a gcraoltar cláir raidió nó teilifíse as
cliseadh, gan éirí le duine in iarracht; ligean síos (ná teip orm; bí ann gan teip); dul as (tá an seanfhear ag teip)
