Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ann
annála
annamh
anó
anocht
anoir
anóirthear
anois
anóiteach
anonn
anord
anrachán
anraith
anró
anrud
ansa
ansacht
anseo
ansin
ansiúd
ansmacht
anspás
anstró
anois dob san am i láthair
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
focail i ndiaidh a chéile a dhéanann ráiteas iomlán (tá siad ag teacht, fág ansin é, cá bhfuil siad anois? fuist, a dhuine!)
álainn (bean bhreá; aimsir bhreá); an-sásúil (béile breá); déanta go maith (obair bhreá); ar staid mhaith (tá mé go breá anois); maith (d'éirigh go breá liom); aoibhinn (is breá an saol atá agaibh); maith mór (suim bhreá airgid); pléisiúrtha (duine breá le labhairt leis); taitneamhach (ba bhreá liom a bheith ann); (ag neartú le haidiacht eile)(breá mór, breá fairsing, breá bog anois!)(le híoróin)(rógaire breá; tá go breá agat!)
fostaíocht anois is arís
tabhairt nó teacht ar an saol (rugadh leanbh di; lá breithe) tabhairt mar thoradh (ubh a bhreith); iompar chun siúil (beir leat é sin); greim a fháil ar, teacht suas le (beir greim air, ní bhéarfaidh sé anois orainn); buachan (rug sé an chraobh leis); dul (beir leat abhaile); druidim le (ag breith suas ar a trí)
tugtha do cheathanna, cith anois agus cith arís ann
comónta, ginearálta (focal coitianta é sin; ní thagann sé chomh coitianta anois)
an ceannbheart ciorclach óir a chaitheann rí nó banríon; aon ní cosúil leis (An Choróin Spíne); píosa ab fhiú 5 scillinge sa seanairgead (ionann is 25p anois)
anois is arís, uaireanta
leibhéalta, réidh (talamh cothrom, meá chothrom); measartha, cóir (lá cothrom oibre, luach cothrom saothair); féaráilte (bí cothrom leis anois)
gan a bheith cam ná cuartha; gan chor gan chasadh; (le haimsiú) cruinn; (le duine) macánta; (le háit nó aimsir) cruinn, ceart (díreach ansin, anois go díreach!)
anois is arís, idir amanna
ón am seo amach (ní fheicfear feasta iad); anois díreach (beidh mé ag imeacht feasta)
tabhairt faoi deara, tógáil ruda isteach leis na súile (ní fhaca sé mé ach chonaic mé é); aithint, meas (fan anois go bhfeicfidh mé); labhairt le (caithfidh mé tú a fheiceáil); cuardach (tháinig sé do m'fheiceáil); dealramh (do)(chonacthas dom nach raibh)
(sa ghramadach) cáilíocht ainmfhocail a fhágann de ghnáth gur féidir é a rá leis nuair atá sé firinscneach agus í nuair atá sé baininscneach (Níl aon inscne neodrach sa Ghaeilge anois)
gan mhoill, ar an toirt; anois díreach (déan láithreach é); i láthair; (sa ghramadach) a bhaineann le láithreach an bhriathair
in áit, i bhfianaise (i láthair na cúirte); anois díreach (san am i láthair, i láthair na huaire)
ag an am seo, anois
níos mó dá bharr (is móide a meas air go seasann sé leo); dócha (ní móide go dtiocfaidh siad anois); plus (a dó móide a trí = a cúig)
bhuel; leoga; an ea anois?
ar ócáidí, anois is arís; ag teacht le hócáid, tráthúil, oiriúnach
bealach gabhála; cead scríofa (pas fillte); cead imeachta (bíodh do phas agat anois); cead taistil thar lear ón Rialtas; giota beag, beagán (pas déanach, pas beag fuar); caighdeán faoi bhun onóracha i scrúduithe
ar a sheal; anois is arís (teas agus fuacht faoi seach)
níos túisce ná, ach (aon ní seachas a bheith díomhaoin); i gcomparáid le (tá siad go breá anois seachas mar a bhí)
tarlú gan choinne nó de thaisme; caoi, deis, faill (seo do sheans anois); ádh, rath (bhí seans leat)
úinéireacht, buannacht (níl pingin ar, i, mo sheilbh); lonnú, áitiú (cé atá i seilbh na feirme anois); sealúchas, maoin, eastát (sealbha saolta)
ag tagairt do rud nó do dhuine in aice láimhe, i radharc etc. (inis seo dom; seo do dheoch; ina dhiaidh seo; é seo, an rud seo); ag tagairt don am láithreach (idir seo agus Nollaig); anois, anseo (seo duit é; seo leat; seo chugainn é)
an leacht i dtoradh nó i nglasra etc. (sú oráiste, sú crainn); fuinneamh, brí (níl mórán sú fágtha anois ionam)
gar do (fan i mo threo; cuir na leabhair i dtreo a chéile); in ord (tá gach rud i dtreo anois)
uaireanta, anois is arís
