TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
abairt bain2 focail i ndiaidh a chéile a dhéanann ráiteas iomlán (tá siad ag teacht, fág ansin é, cá bhfuil siad anois? fuist, a dhuine!)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
an tuiseal ina mbíonn ainmní abairte
focal nó abairt a fhaightear as ord eile a chur ar litreacha focail nó abairte (anam, mana; crua, cuar)
(in abairt) ar fán, ar seachrán
rud nó focail a deirtear; labhairt; guth (d'aithin mé a chaint); abairt, rá (tá cainteanna deasa aige); comhrá (dul chun cainte le duine); aitheasc; óráid (cé a thug an chaint aréir?); ráiteas (is é do chaint féin é); ráfla, iomrá (níl ann ach caint; caint san aer)
cuid d'abairt a bhfuil ainmní agus faisnéis dá chuid féin ann (mar shampla - cé go raibh an t-uisce fuar chuamar ag snámh - clásal atá sna focail sa chló iodálach); cuid ar leith de chonradh etc.
ceangal, nasc, focal a cheanglaíonn dhá abairt nó dhá fhocal le chéile (ach agus agus, mar shampla)
(iarsma de bhriathar in abairt)
(in abairt) le cois; le chéile, ag an am céanna (dul in éineacht le duine; dhá rud a dhéanamh in éineacht)
(in abairt) go láidir ar son (rúd a dhéanamh)
(in abairt) i bhfochair, le cois (i bhfail a athar, i bhfail a chéile)
(in abairt) de phreab, ar an toirt
(in abairt) i gcruachás, i sáinn, i dteannta
(in abairt) i gcomhluadar, in éineacht (le)
(in abairt) sciorta pléatach ó bhásta go glúine, go mór mór mar a chaitheann fir Alban
(in abairt), (ainmfhocal), trasna, ar fiar; ar fán nó ar strae
(in abairt) fáilte ó chroí
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)