Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
caincín
cáineadh
cainéal
caingean
cáinmheas
cainneann
cainníocht
caint
cáinteach
cáinteoir
caintiú
cáipéis
caipín
caipiteal
caipitiúil
caipitleachas
cairb
cairbín
cairbreach
cairde
cairdeagan
cairdeas
cairdiach
caint bain2 rud nó focail a deirtear; labhairt; guth (d'aithin mé a chaint); abairt, rá (tá cainteanna deasa aige); comhrá (dul chun cainte le duine); aitheasc; óráid (cé a thug an chaint aréir?); ráiteas (is é do chaint féin é); ráfla, iomrá (níl ann ach caint; caint san aer) ► cainteach aid1 ► cainteoir fir3
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
rud a líonann spás agus is féidir a láimhseáil nó a fheiceáil, etc.; stuif nó substaint fhisiciúil; an stuif a ndéantar rud as, ar nós olann, cailc, cré, etc.; an rud atá i gceist nó faoi thrácht (ábhar na cainte); cúis (ábhar gáire); cúrsa (tá sé ag imeacht ar a ábhar féin); suim áirithe (ábhar airgid); sileadh i gcneá, angadh; duine a bhfuil tréith nó aidhm ar leith aige (ábhar dea-dhuine, ábhar sagairt); pas, beagán (tá sé ábhar daor)
comhrá; caint a chur ar (dhuine)
béim ghutha ar shiolla cainte; comhartha fuaime nó béime ar litir scríofa
argóint; caint
sáraíocht chainte, argóint
achasán, masla cainte (aithis a thabhairt do dhuine); náire, ábhar náire (is é an aithis shaolta é)
aighneas, argóint; caint ard, gáir
díth céille, gníomh nó caint gan chéill
gan cumas cainte; gan aon fhuaim (litir bhalbh)
duine balbh; duine nach bhfuil an chaint mar is ceart aige
fágáil gan chaint; a dhéanamh balbh
amaidí, iompar nó caint atá amaideach nó místuama
caint a d'fhéadfadh clú duine a mhilleadh
an oscailt sa cheann trína nglactar isteach bia agus deoch agus trína ndéantar glórtha; oscailt nó bealach isteach (béal mála, béal uaimhe, béal gleanna); caolas farraige (béal Árann); imeall nó faobhar (béal cupa, béal scine); duine a dhéanfadh caint de shórt áirithe (is tú béal na céille)
rudaí a itheann daoine nó ainmhithe, beatha; adhmad, substaint (bia a bhaint as caint)
(le caint, focail etc.) nimh, gangaid, géire
caint mhilis, plámás
lasracha; caint gháifeach, gaisce, mórtas
diamhaslú, caint mhallaithe
an fios a thugann an teanga agus uachtar an bhéil faoi rud a bheith milis nó searbh nó maith le hithe nó le hól; tuin gutha, an tslí a labhraíonn duine (blas cainte); faic, dada
deas le hithe nó le hól; ráite go deas (caint bhlasta); ag obair go deas (tá an speal ag baint go blasta)
raiméis chainte
forrán cainte (bleid a bhualadh ar dhuine)
duine a dhéanamh bodhar; duine a chrá le caint nó le torann; fuaim a mhaolú
labhairt i gcaoi go síltear nach ón gcainteoir féin atá an chaint ag teacht ach ó phuipéad, etc.
láidir, garbh (caint bhorb); fiata (súil bhorb); tréan (tine bhorb); láidir le blaiseadh (bia borb); fiáin (fás borb)
caint bhreallach
an ceann is fearr i gcomórtas nó in iarracht (bua a fháil); tabharthas ó Dhia (bua cainte, bua ceoil); maitheas, fiúntas (bua dá bhfuil ag an léann); cáilíocht ar leith (cloch bhua)
fuadar, flosc (bús cainte, siúil, báistí)
cén áit (cá bhfuil sé? cár chuir tú é?; cárb as duit?); cad, céard (cá air a bhfuil sé ag caint?); cé chomh (cá fhad, cá mhéad?)
labhairt (caintiú le duine); caint a chur ar dhuine (duine a chaintiú)
argóint, coimhlint; cabaireacht chainte
gleo cainte; clampar, raic
caint ghearánach os íseal, banrán
caint, urlabhra (chuir sé canúint orm); modh cainte a bhaineann le ceantar nó le haicme ar leith (canúint Chonamara); tuin, modh foghraíochta (canúint ghalánta ar a chaint)
amhrán áthais nó molta i gcomhair na Nollag; ciúta cainte, léaspairt
saoirse chun rud a dhéanamh (cead cainte, cead do chinn); ceadúnas (cead tobac, biotáille, a dhíol); pas (cead taistil)
caint a lorgann eolas ar dhuine, fiafraí
sórt, saghas (an cineál cainte a bhíonn air); dúchas, mianach (tá cineál an cheoil ann; talamh a thabhairt chun cineáil); (le bia, deoch) sócamas, cóir speisialta; clann (Cineál Eoghain)
nath nó carúl cainte; cor cainte; cleas
cromadh, lúbadh; dul nó cur ar claon; luí le (claonadh leis an obair); imeacht ó (claonadh ón bhfírinne); casadh (chlaon sé mo chuid cainte)
torann cainte
iomrá, ráfla, caint faoi rud
feirc, leathmhaig; mabóg, scoth; aibéil chainte
brú nó meilt leis na fiacla; snoí (ag cogaint an chroí aige); slogadh (caint a chogaint)
caint os íseal leis an anáil agus na beola gan an guth a úsáid
cogarnach, caint rúnda a mbeadh drochúdar léi go minic
caint i gcogar
daoine ag caint le chéile, comhchaint
leanúnach, gan bhriseadh (post cónaitheach, ag caint go cónaitheach); a bhaineann le cónaí
