ABAIRTÍ
IN FOCLÓIR GAEILGE—BÉARLA
3. In ~ do, close to, near.
A fhad ~ nár tháinig sé chomh fada linn, so long as it did not come near us.
In ~ na farraige, near the sea.
I m’~, in ~ liom, near, next, to me.
In ~ láimhe, near at hand.
In ~ láithreach, near, close, by.
Fan i m’~, stay near me, help me. (Of time)
In ~ na hoíche, near nightfall.
1. An bealach ~, the near way.
Tháinig sé in ~ dom, he came near enough for me to recognize him.
Ná tar ar m’~, don’t let me see you; don’t come near me.
(Ní raibh) ~ ach é! It was a near thing!
Gar, deas, do bhaile; de chóir ~, near home; near at hand.
Cois ~, near, here at, home.
Amuigh nó i m~, far or near.
Tá sé le ~, ina luí le ~, ar leaba an bháis, he is near death, on his deathbed.
Tá sé ag comhrá leis an m~, in agallaimh an bháis, he is near death and is rambling.
Bhí tú deas go ~ dó, you were very near it.
Tá an uair, an meán oíche, ~te linn, it is coming near the time, midnight.
Bhí an lá mór ~te linn, the great day was drawing near.
An bruach ~, the near bank.
I gcéin is i gcóngar, far and near.
Rinne an leanbh ~ liom, the child made strange with me, was afraid to come near me.
Tá ~ an bhaile mhóir acu, they live near the town.
De chóir, a chóir, chóir, near.
De chóir baile, na cathrach, near home, the city.
Fan de mo chóir, stay near me.
Ná gabh de chóir na tine, don’t go near the fire.
Ag ~ le duine, living near s.o.; behaving in neighbourly fashion towards s.o.
Bheith i g~ áite, duine, to be near, close to, a place, a person.
Ag teacht i g~ an bhaile, coming near home.
Dhruid sé inár g~, he drew near us.
Bhí an bás i g~ dó, death was drawing near him.
Dá mbeinn ina, ar a, chóngar, if I were near him.
An áit is cóngaraí dúinn, the place nearest, most convenient, to us.
Ag teacht ~, coming near, approaching.
Taobh abhus den abhainn, on the near side of the river.
De dheas, i n~, do, near, close, to.
De dheas, i n~, don áit, near the place.
I bhfad uainn nó i n~ dúinn, far away from us or near at hand.
Tá amharc de dheas dó aige, he is near-sighted.
An ceann is deise duit, the one nearest to you.
Chuaigh sé ~ go maith dó, it was a near thing for him.
Dá mbeadh sé ar mo dheis, ar dheis mo láimhe, agam, if I had it near me, near my hand; if it were convenient for me.