Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
lomnocht
lomnochtán
lomra
lomscrios
lon
lón
lónadóir
long
longadán
longbhriseadh
longcheárta
longfort
longlann
lonn
lonnaitheach
lonnaitheoir
lonnú
lonrach
lonradh
lonrú
lónú
lorán
lorg
long bain2 árthach mór a théann thar farraige ► long cheannaigh long a úsáidtear chun trádála ► long chogaidh long a bhfuil gunnaí etc. inti chun cogaidh
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
sciath chosanta (ar long, etc.); suaitheantas
clúdach cosanta miotail ar charranna nó ar thancanna nó ar longa cogaidh
bád nó long; soitheach; coimeádán
bád, long
ionad loinge i gcalafort
an chuid den chorp a bhfuil an goile agus na putóga ann; mála (bolg saighead); boilsc (bolg seoil); áit le lasta a chur ann (bolg loinge); lár (bolg an chuain, i mbolg an lae)
ball troscáin a bhfuil clár leathan air agus cosa faoi, a úsáidtear le haghaidh béilí nó oibre nó imeartha; bia boird; taobh, imeall (bord na farraige); taobh báid nó loinge (teacht le bord, thar bord); clár loinge, deic (dul ar bord)
dul nó cur ar bord loinge; cur fút i dteach ar lóistín; cúrsa fiarlán á thógáil ag bád seoil in aghaidh na gaoithe, tornáil
oifigeach loinge a fhéachann i ndiaidh cúrsaí bád, rigeála etc.
bosca a gcoinnítear compás loinge ann
long an aimiréil i gcabhlach
bothán adhmaid nó garbhábhair eile; seomra beag d'oifigigh nó do phaisinéirí ar bord loinge nó eitleáin
gléas rothlánach ar ché nó ar bord loinge le cáblaí troma a tharraingt isteach
máistir loinge nó aerloinge; oifigeach san arm; ceannasaí foirne, club etc.
aonad ina dtomhaistear ráta siúil loinge
long chogaidh bheag mhear a úsáideann an cabhlach mar árthach tionlacain
long thrádála cois cósta; fánaí
fás mór ard a bhfuil stoc is géaga is duilleoga air; polla, cuaille (crann loinge, crann brataí); lámh, stoc (crann spáide, crann speile); seafta, bíoma (crann deirice); fráma, déantús adhmaid (crann na páise, crann tógála); giota adhmaid a d'úsáidtí i gcrannchur (cuirimis ar chrainn é; ar mo chrann atá sé); adhmad (cos chrainn, saor crainn)
éadaí ar nós cóta is treabhsar, nó seaicéad is sciorta, a chaitear le chéile; gléas, fearas (culaith capaill, culaith loinge, culaith céachta)
sábháil (airgead a chur tharat); doirteadh (pota ag cur thairis); síorchaint (tá sí ag cur thairsti ó mhaidin); casadh (roth, long, a chur thart); roinnt (deoch a chur thart); caitheamh, meilt (an lá a chur thart)
an taobh deas de bhord loinge agus tú ag breathnú chun cinn
urlár i long nó i mbus (bus dhá dheic); paca cártaí
folmhú, lucht nó ualach a bhaint de long, etc.
bóthar nó rud mar é thar abhainn nó thar bhóthar eile; stáitse an chaptaein ar long; an chuid chnámhach den tsrón
droim beag i lár bóthair nó deic loinge
easpa soiléire, dofheictheacht; saighdiúirí (nó long nó eitleán) a chur ó aithne ar an namhaid; cleas lena gcuireann ainmhithe áirithe iad féin ó aithint ag a naimhde
ábhar fite a ndéantar cultacha agus brait as; seolta báid (long faoi iomlán éadaigh)
grúpa daoine a bhíonn ag obair nó ag imirt ar aon taobh le chéile; criú (foireann loinge); bailiúchán rudaí den chineál céanna (foireann uirlisí, foireann fichille)
cúrsóir (loinge)
long ghaile
iasc sliogánach a ghreamaíonn de charraig nó de thóin loinge; gé ghiúrainn
an talamh faoi loch nó faoin bhfarraige, tóin poill (chuaigh an long go grinneall); buncharraig, bunsraith talún (rómhar go grinneall)
oscailt i ndeic loinge, nó in urlár nó i ndíon foirgnimh etc., agus comhla dhúnta air; an chomhla féin
faradh, iompar i mbád nó i long thar uisce
líonadh báid nó loinge; lucht, lasta
ualach loinge, lucht, ládáil
long atá ceaptha le lasta a iompar
áis chodlata (tocht, éadach leapa agus piliúr, de ghnáth); pluais ainmhí (leaba dhearg); beart (loinge); iomaire (leaba phrátaí); áit, ionad (i leaba ruda); láthair (leaba ancaire, leaba chloiche, leaba an duáin)
long a sheolann ar líne loingis rialta
longa le chéile, cabhlach, flít
bia meán lae; soláthar bia etc., stoc, stór (lón tí, lón loinge; ag cruinniú lóin)
bá loinge
clós mór a dtógtar nó a ndeisítear longa ann, longchlós
ládáil, lasta, lán árthaigh (lucht loinge); ualach (lucht a ithe); dream nó aicme daoine (lucht oibre, lucht léinn, lucht éisteachta)
maidí a chuirtear mar thaca le bád nó long nuair a bhítear á déanamh
stíobhard (maor loinge); coimeádaí (maor stóir); báille (maor uisce); saoiste (maor oibre); caomhnóir (maor géim); suirbhéir (maor cánach); ceannaire (maor scoile); oifigeach airm is airde céim ná captaen
oifigeach ar long thráchtála is ísle céim ná captaen
duine a stiúrann long isteach i gcuan; duine a stiúrann eitleán
seift raidió chun eitleáin, long etc., a aimsiú i gceo nó i ndorchadas (Is féidir a n-achar agus a suíomh a dhéanamh amach le staidéar a dhéanamh ar phictiúr a thagann ar scáileán radair)
éadálacha as long bhriste; an long féin (bád raice); lot, milleadh (tá an áit ina raic acu); racán, callán (raic a thógáil)
