Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
uaim
uaimh
uain
uaine
uaineadh
uaineoil
uainíocht
uair
uaireadóir
uaisle
uaithne
ualach
uallach
uallfairt
uamhan
uan
uanán
uas-
uasaicme
uasal
uascán
uaschamóg
uaslathas
uair bain2 i ndiaidh uimhreacha; tréimhse seasca nóiméad (uair an chloig); am (den lá, den bhliain); spriocam (ar uair ár mbáis); linn (baois na huaire); ócáid, babhta (uair sa bhliain, uair éigin; an uair sin); aimsir, uain; oiread (dhá uair chomh fada leis) ► ar uairibh uaireanta, anois is arís
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
ceann den dá rud chrua cosúil le cnámh a fhásann ar cheann ainmhithe áirithe (ar nós eallach, fianna etc.); cuach óil; gob (diallaite, ancaire, etc.); gléas ceoil gaoithe (a bhíodh déanta as adharc uair amháin, ach gur gléas miotail atá inniu ann); gléas rabhaidh (i bhfeithicil)
focal molta do Dhia ach a deirtear uaireanta le hionadh nó le díomá
an uair ar an gclog; pointe ama áirithe, ócáid (an t-am seo inné); uair nó aimsir speisialta (am dinnéir); tráth ceart (bheith in am do rud); séasúr (an t-am seo de bhliain); ré, aimsir (an t-am fadó); tráth den saol (tháinig an t-am dó ciall a bheith aige); fad saoil (ár n-am ar an saol seo)
uair eile, athuair, ina dhiaidh sin; fós (níos fearr arís)
arís, den dara huair (athdhéanamh); sean-, caite, iar- (athbhall); arís eile (ráite agus athráite)
cur siar (go dtí uair eile)
arís, uair eile
uair nó tráth eile
tamall de rud ar bith (babhta oibre); seal áirithe coimhlinte (an dara babhta den troid); uair (an babhta seo); buille tubaisteach, bris (is mór an babhta air é)
iris nó leabhar a bhfoilsítear eagrán di uair sa bhliain
suim airgid a íoctar uair sa bhliain
sliabh coirceogach a chaitheann carraigeacha leáite, luaith dhearg, gal etc. trína bhéal in airde uaireanta
cén t-am, cén uair
roimh gach rud eile in áit, in am nó i gcéim (an chéad duine sa rang, an chéad uair eile)
píosa miotail, i bhfoirm coiligh uaireanta, a chasann leis an ngaoth agus a thaispeánann cén treo a bhfuil sí ag séideadh
éan beathaithe agus cosa gearra air a choinnítear uaireanta mar pheata nó chun rásaíochta, colmán
anois is arís, uaireanta
an bealach nó an treo ina ngluaiseann rud, turas timpeall (cúrsa na gréine; tá a chúrsa rite); raon, réimse (cúrsa scoile, cúrsa staidéir); rud, ní (cúrsaí an tsaoil, cúrsaí airgid); cúis, cás (ní cúrsaí magaidh é); ócáid, uair (bhí mé ann cúrsa)
leacht le hól (uaireanta deochanna meisciúla seachas deochanna boga ar nós líomanáid); leacht níocháin nó datha
uair mhí-ámharach
(le duine nó rud) nach bhfuil ainmnithe; (le huair, áit) nach bhfuil cinnte; tuairim ar (fiche éigin bliain)
milseán bog déanta le siúcra, bainne agus (uaireanta) seacláid agus cnónna
an uimhir 20 (fiche duine, ceithre huaire fichead, trí fichid, sna fichidí)
scairt áthais (nó searbhais, uaireanta) (bhain sé gáire asam, gháir sé fúm)
ceathrú leasaithe bhagúin agus, uaireanta, páirt den chliathán isteach léi
an uair den bhliain is faide an lá (grianstad an tsamhraidh thart ar Mheitheamh 21) nó is faide an oíche (grianstad an gheimhridh thart ar Nollaig 21)
stoirm aintréan ghaoithe (os cionn 75 míle, nó 120 ciliméadar, san uair)
triail (iarracht ar dhuine a bhualadh); blúire nó toradh oibre (iarracht filíochta); beagán (iarracht den ghreann, iarracht bodhar); uair, seal (an chéad iarracht eile)
lorg, éileamh (d'iarr sé punt orm, níl iarraidh ar an leabhar seo); iarracht a dhéanamh (ag iarraidh éirí); fogha, amas (thug sé iarraidh bhuailte orm); uair, babhta, iarracht (an iarraidh seo)
(leis an gcopail) cuid mhaith, mórán (is iomaí uair a bhí mé ann)
in áit, i bhfianaise (i láthair na cúirte); anois díreach (san am i láthair, i láthair na huaire)
ainm eile ar dhuine chun grinn nó le cion, ach uaireanta le drochmheas
agus leath (bliain, míle, trí huaire, go leith)
a oiread (agus a liacht uair a bhí mé ann)
dá mhéad (dá liacht uair a déarfá é)
ráta gluaiseachta nó taistil, siúl (luas 50 míle san uair); luaithe (is leor a luas)
bheith ann, bheith beo, bheith i do bheatha (an mhuintir a mhair an uair sin); leanúint de bheith ann (má mhaireann an aimsir seo); (mar fhocal comhghairdis) (go maire tú do chulaith nua)
a lán uaireanta, arís agus arís eile (bhí sé anseo go minic; is minic a bhí)
péist fhada chaol gan cosa agus gainne uirthi (nimhiúil uaireanta)
an seascadú cuid d'uair an chloig, 60 soicind; achar beag ama (fan nóiméad); pointe ama (bhí sé ann ar an nóiméad)
an uair (nuair a chuaigh sé isteach); toisc, óir (nuair is mar sin atá sé); cé, ainneoin, go (nuair a dhéanfadh focal amháin cúis)
mórshiúl daoine agus iad in éide uaireanta; trúpaí tarraingthe suas in ord iniúchta nó gleacaíochta
deifir, deabhadh (tá práinn leis); éigeandáil (ar uair na práinne)
a tharlaíonn uair sa ráithe
caighdeán luais, fáis, íocaíochta etc. (ráta 50 míle san uair; ráta pá, ráta bainc); luach (rud a dhíol faoi ráta)
gealach; mí (uair sa ré); tréimhse ama nó saoil (le mo ré); am, aois (an Ré arga, Ré na Críostaíochta)
leaba a chaitear le chéile de dhroim na huaire
nach maireann nó nach n-úsáidtear ach ar feadh sealaid áirithe; ceaptha le haghaidh na haon uaire
briseadh tobann aimsire, le fearthainn throm, sneachta, gaoth agus uaireanta toirneach agus tintreach; racht feirge nó oilc
líonadh agus trá na farraige dhá uair sa lá trí tharraingt na gréine agus na gealaí; tuile agus aife na farraige; sruth ag rith tríd an bhfarraige le linn tuile nó aife; tamall maith
