SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
cuma, dealramh; cosúlacht mhaith; cumas, neart
dealramh (tá cosúlacht na sláinte air; tá cosúlacht báistí air); macasamhail, pictiúr (tá a chosúlacht anseo agam); go leor (d'ól siad cosúlacht)
déanamh, dealramh (i gcruth duine; cur cruth ort féin); bail, staid (bhí sé i gcruth titim); modh, dóigh (i gcruth is go)
cruth, déanamh; dealramh, féachaint (cuma na hoibre; níl cuma ná caoi air); slí, dóigh (ar chuma éigin, ar aon chuma)
lí nó cosúlacht ruda nuair a bhíonn solas air (dath dearg, dath buí, dath gorm, dath glas); dealramh (dath na fírinne); dada, faic (níl a dhath, aon dath, fágtha)
fráma, fíor; cuma, dealramh
breathnú, amharc; dealramh (ag féachaint go maith; is olc an fhéachaint atá air); triail, tástáil (cuisle a fhéachaint; féachaint a chur ar dhuine); iarracht bheag, blaiseadh (féachaint den fheoil a fháil)
tabhairt faoi deara, tógáil ruda isteach leis na súile (ní fhaca sé mé ach chonaic mé é); aithint, meas (fan anois go bhfeicfidh mé); labhairt le (caithfidh mé tú a fheiceáil); cuardach (tháinig sé do m'fheiceáil); dealramh (do)(chonacthas dom nach raibh)
truflais, ciseach, rud gan dealramh
rud a thugtar mar dheimhniú go ndéanfar rud éigin (dul i ngeall ar rud); airgead a chuirtear ar iomaitheoir i gcomórtas (geall a chur ar chapall i rás); comhartha dúshláin (geall comhraic); bua, duais (an geall a bhreith ó dhuine); dealramh, cuma (tá geall fáis sna barra)
cineál (gné plandaí); foirm (gné agus ábhar); cuma, dealramh (gné na hóige); imir (gach gné datha)
caint gan dealramh, seafóid, áiféis
samhail a dhéanamh san aigne, taibhsiú (samhlaigh duit féin conas mar a bhí sé); dealramh (rud a shamhlú le rud eile)
áilleacht aghaidhe nó crutha; dealramh, cosúlacht (scéimh na haiféala)
scríobh gan dealramh; marcanna gan bhrí (mar a dhéanfadh páiste óg nach bhfuil léamh ná scríobh fós aige)
snas; dealramh, néatacht, bailchríoch
sprid, gósta; dealramh, féachaint (is mó a thairbhe ná a thaibhse); mustar, mórchúis
láithriú, nochtadh (thaibhsigh long sa chuan); dealramh (taibhsíodh dom gurbh é a bhí ann)
lonradh, soilsiú, dealramh (an ghrian ag taitneamh); sult, sásamh aigne (bhain sé taitneamh as; níor thaitin sé leis)
dlínse (údarás an rialtais); dealramh na fírinne (scéal gan údarás); tiarnúlacht (ba mhór an t-údarás duit é); cuallacht agus cumhachtaí speisialta aige (údarás áitiúil)