Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
dochuimsithe
dóchúlacht
dócmhainní
dócúl
dod
dodaire
dodhéanta
do-dhuine
dódó
do-earráide
dofheicthe
doghrainn
dogma
dogmach
dóib
dóibeáil
doic
doicheall
doicheallach
doicheallú
doichte
doiciméad
doiciúil
do-dhuine fir4 drochdhuine
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
druga a thugtar do dhuine chun a mhothú a bhaint de go sealadach
duine, dochtúir de ghnáth, a thugann ainéistéiseach do dhuine
i ndán do (an rud atá in áirithe do dhuine); fágtha le haghaidh (tá an t-airgead sin in áirithe don chíos; chuireamar suíocháin in áirithe dúinn féin)
ball ar bith den chruinne a bhfuil spás ann do dhuine nó do rud; achar atá curtha ar leith do ghnó áirithe (áit cathaoireach); comharsanacht (duine ón áit); sealúchas (teach agus áit); suíomh áirithe (m'áit sa rang; tá sé as áit)
achasán, masla cainte (aithis a thabhairt do dhuine); náire, ábhar náire (is é an aithis shaolta é)
comhairleoir dlí, duine a ghníomhaíonn i gcúirt, agus taobh amuigh de, do dhuine i gcúis dlí
mothú cineáltais agus trua do dhuine atá tinn nó faoi bhrón
beartú ruda san aer; comharthú nó fógairt do dhuine go mbainfear sásamh as má leanann sé dá chúrsaí; tiomáint beithíoch le bata
dea-ghuí do dhuine; seirbhís eaglasta ina mbeannaítear an pobal
íocaíocht do dhuine de bhreis ar an mbrabach nó ar an tuarastal atá saothraithe aige
bronntanas rúnda do dhuine chun rud éigin mímhacánta nó neamhdhleathach a dhéanamh
rud a shamhlaítear do dhuine trína chodladh
buillí a thabhairt do dhuine nó do rud; an gráinne a bhaint de thuí le hinneall buailte; uibheacha no uachtar a ghreadadh go dtagann cúr orthu; preabadh go rialta (croí ag bualadh); múnlú (airgead a bhualadh); seinm (port a bhualadh); leagan (buaileadh breoite é); sroicheadh ar do chúrsa (gur bhuail siad cuan; buail isteach chugainn); troid (bhí bualadh mór ann); bua a fháil (bhuaileamar sa chluiche iad)
teistiméireacht, cáil; meon, slí; tréith nó scil nó oilteacht a thabharfadh teideal poist do dhuine
suíochán agus droim air do dhuine amháin; suíomh nó suíochán oifigiúil údaráis (mar atá ag ollamh nó ag duine a ritheann cruinniú)
críoch nach bhfuil seachaint uirthi, rud atá i ndán do dhuine; mí-ádh, tubaiste
tréithe duine chiotaigh; constaic, trioblóid (ciotaí a dhéanamh do dhuine)
moladh nó cúnamh i bhfocail a thugtar do dhuine nuair nach bhfuil a fhios aige cad is ceart dó a dhéanamh (glac mo chomhairle); treoir, tionchar (fanacht ar chomhairle d'athar); gasra a thagann le chéile chun ceisteanna a phlé agus socruithe a dhéanamh (comhairle baile, comhairle cathrach)
comhairle a thabhairt do dhuine
comhbhrón, mothú bá nó trua do dhuine i dtrioblóid; dlúthchairdeas, muintearas
léiriú áthais, i bhfocail nó i scríbhinn, do dhuine as mar a d'éirigh leis rud a dhéanamh
tréimhse éigeantach leithlise do dhuine nó d'ainmhí a mbeadh galar tógálach air
cur i gcumas (do dhuine rud a dhéanamh)
dún; áit shábháilte (i ndaingean na coille); greim docht (i ndaingean sa talamh); urrús cinnte (daingean a thabhairt do dhuine i rud)
cumadh, cumadóireacht; ordú nó aithne; rud a rá nó a léamh amach do dhuine eile le scríobh
fabhar nó bronntanas do dhuine le trua dó; gníomh carthanachta
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
duine atá dílis do dhuine nó do chúis go mór mór Aontachtaí antoisceach
rud atá dlite nó ag dul do dhuine; táille (dleacht údair, dleacht cumadóra); (leis an gcopail) dlite (is dleacht dom é)
dleathach; ceart nó cóir de réir dlí (pósadh dlisteanach); dílis (bheith dlisteanach do dhuine)
ag dul duit nó uait (an rud atá dlite do dhuine)
chuig, go, go dtí (ag dul don Spáinn); chun cóngaracht nó gaol a léiriú (gar don áit, is mac dom é); ar láimh, i leith (tabhair, taispeáin, dó é; bheith dílis, go maith, do dhuine); le briathra géillte (d'umhlaigh sé, bheannaigh sé, dó; ná géill dó); gan bhriathar (bia don ocrach, Nollaig faoi mhaise daoibh); le haidiachtaí (is breá duit é; b'fhíor dó é; is cuma duit); gan an chopail (duitse é seo); le linn (ag teacht abhaile dom; sa chomhrá dúinn) do + a4 , a5 = dá2 ,3 ; do + an = don; do + ar = dar3 ; do + ár2 = dár1 ; do + ar3 = dár2
íocaíocht ón stát do dhuine atá gan jab
nádúrtha, dúchasach (ba dhual athar dó a bheith deas); oiriúnach (an áit is dual duit); i ndán nó beartaithe (do dhuine) (is dual dúinn uile an bás)
deabhóid, díograis; dáiríre, dícheall; dea-mhéin, fabhar, tairiscint dea-mhéine (dúthracht bheag airgid a thabhairt do dhuine)
gníomh cineáltais; áis, gar (do dhuine); dea-thoil, dea-mhéin (tá Dia i bhfabhar aige)
olc nó drochaigne do dhuine, faltanas
oiriúint; gar a dhéanamh (feiliúint do dhuine)
eolas, léann (duine a bhfuil foghlaim air); fios ruda nó fios conas rud a dhéanamh a fháil (ag foghlaim léitheoireachta, snámha); múineadh (rud a fhoghlaim do dhuine); dul trí rud (ag foghlaim an bháis)
dul chun sochair nó chun maitheasa, tairbhiú do dhuine (ní fhónann sé dom); maitheas, tairbhe (fónamh a dhéanamh do dhuine)
ádh, seans, rath; saibhreas; a bhfuil i ndán do dhuine (mar a thuarann fear nó bean feasa dó)
gráin, olc do dhuine nó do rud; séanadh (fuath a thabhairt do thobac)
cóngar, deiseacht (i ngar dom); seirbhís, áis, beart fónta (gar a dhéanamh do dhuine); maitheas (níl gar i gcaint)
cabhair do dhuine atá tinn nó gonta nó go dtagann an dochtúir
tabhairt suas, stríocadh (géilleadh don namhaid); bheith umhal (géilleadh do Dhia); tabhairt isteach (géilleadh do phiseoga); admháil (géilleadh d'argóint); tosach a thabhairt do (slí a ghéilleadh do dhuine); freagairt (ghéill an bád don stiúir)
balsam leighis, rud a thabharfadh aiseag sláinte do dhuine
taom éadrom de ghalar a thabhairt do dhuine trí fhrídíní an ghalair sin a instealladh ina chorp (mar shampla, gearradh na bolgaí)
ómós thar fóir do dhuine a mheastar a bheith ina laoch
cóiriú, socrú (scéim a leagan amach); cloí (leag sé amach lena dhorn é); ordú (obair a leagan amach do dhuine)
maitheas, an rud is maith do dhuine (do leas a dhéanamh; duine a chur ar a leas); sochar (leas a bhaint as rud); aoileach, leasú
