Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
ráipéar
rais
raispín
ráisteachas
ráistéir
ráite
ráiteachas
ráiteas
ráithe
ráitheachán
ráithiúil
raithneach
rálach
ramás
rámh
rámhaí
rámhaille
rámhainn
rámhaíocht
ramhar
rámhóireacht
ramhrú
rampaire
ráiteas fir1 cuntas nó tuairisc a chuirtear ar fáil go foirmiúil
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
focail i ndiaidh a chéile a dhéanann ráiteas iomlán (tá siad ag teacht, fág ansin é, cá bhfuil siad anois? fuist, a dhuine!)
ráiteas éithigh (bréag a dhéanamh, bréag a rá; bréag a chur ar dhuine); rud falsa (ainm bréige, moladh bréige, dia bréige)
rud nó focail a deirtear; labhairt; guth (d'aithin mé a chaint); abairt, rá (tá cainteanna deasa aige); comhrá (dul chun cainte le duine); aitheasc; óráid (cé a thug an chaint aréir?); ráiteas (is é do chaint féin é); ráfla, iomrá (níl ann ach caint; caint san aer)
cuntas achomair (a thabhairt) ar alt ráiteas etc.
ráiteas bréige d'aon turas leis an bhfírinne a cheilt; bréag
ráiteas fíor; na fíricí glana; airteagal creidimh
fuaim béil nó grúpa litreacha a chiallaíonn rud ar leith; abairt, ráiteas, caint (focal a rá le duine); teachtaireacht, eolas (focal a chur chuig duine); gealltanas (d'fhocal a bhriseadh; ar m'fhocal duit)
gan salachar (éadach glan); gan fiaile (talamh glan); gan truailliú (aer glan); gan smál (anam glan); gan frídíní galair (fuil ghlan); gan scamaill (spéir ghlan); gan mháchail (obair ghlan); díreach (líne ghlan); soiléir (guth glan); cinnte (ráiteas glan); cothrom (punt, sé troithe, glan); amach is amach (rinne mé dearmad glan de; d'aon ghnó glan); amach ó (fan glan díobh); neamhchiontach (tá mé glan air); scriosta (tá mé glan aige); cruinn (go díreach glan)
ráiteas, dearbhú (maíomh gaoil le duine); déanamh gaisce (ná bí ag maíomh asat féin); tnúth (ruda do dhuine) (ná maígh a shaol air)
bealach nó dóigh le rud a dhéanamh (modh oibre); iompar ceart (modh agus múineadh); urraim (modh don aois); measarthacht (dul thar modh le rud) (sa ghramadach) gné den bhriathar a léiríonn cé acu ráiteas, ordú, guí, etc. atá i gceist (modh táscach, ordaitheach)
ráiteas i dtús leabhair etc., á mhíniú
a bhaineann le reitric; (le ceist) ní ar thóir eolais ach mar ráiteas ann féin (mar shampla, nach bhfuil an ceart agam?)
a rá nach fíor (ráiteas a shéanadh); tréigean, diúltú do (do chreideamh a shéanadh); ceilt (bia a shéanadh ar dhuine)
diúltach (bheith séantach i ráiteas)
prionsabal nó riail aitheanta; ráiteas nach gá a chruthú
ráiteas scríofa nó clóite faoi fhírinne ruda (teastas pósta, teastas breithe, teastas báis); teistiméireacht, deimhniú (faoi scrúdú a bheith faighte ag duine); tuairisc, cuntas (sin an teastas a fuair mé air)
ráiteas, caint
