TORTHAÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
toil bain3 mian, fonn, dúil (toil Dé; más é do thoil é; níl a toil leis); cion, gean (thug mé toil don bhia, don cheol)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
gan aird a thabhairt ar (dá ainneoin sin is uile); in aghaidh tola, gan buíochas do (rinne sé de m'ainneoin é); cé go (ainneoin gur iarr mé air stad)
le toil nó in aghaidh tola; is cuma cé chomh deacair leis
in áit nó i suíomh áirithe (ar neamh, ar scoil, ar do ghlúine, ar tosach nó ar deireadh); i staid áirithe (ar meisce, ar crith, ar sodar, ar do shuaimhneas, ar thoil Dé); faoi théarmaí áirithe (ar iasacht, ar cíos, ar phunt an ceann, ar mhaithe leat féin); i gcosúlacht (ar dhéanamh báid, ar dhath an óir); de réir (duine ar dhuine, céim ar chéim); agus ar mhórán slite eile (doras ar sheomra, faobhar ar scian, ceanúil ar pháistí, tá an t-ádh orainn, bhí fiacha troma air, ná bíodh eagla ort, etc.); ag tagairt d'aicsean i leith (seasamh, siúl, satailt, ar; ardú, doirteadh, aimsiú, ar; roinnt ar; ceilt, cosaint, ar; mhill siad an lá orainn; ná cuir as an solas orm); feidhmiú na gcéadfaí nó na hintinne (féachaint ar; smaoineamh ar; labhairt ar, glaoch ar; achainí ar)
toil, aontú (ní dá deoin a rinne sí é)
de dheoin nó de thoil duine; ámharach
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
marú duine d'aon toil go neamhdhleathach
gan a bheith le toil, neamhthoiliúil
gníomh cineáltais; áis, gar (do dhuine); dea-thoil, dea-mhéin (tá Dia i bhfabhar aige)
le fonn, le toil; toilteanach
toil, deoin (rinne sé dá leointe féin é)
dúil, fonn; ábhar na dúile sin (is tú mian mo chroí); (leis an gcopail) toil (más é is mian leat)
chomh láidir is atá rud, láidreacht; fórsa, cumhacht (neart na tola, na gaoithe; de neart reatha); go leor, dóthain duine (tá neart ama againn); leigheas (dá mbeadh neart agam air); cumas (níl neart agam teacht as)
toil, mian, ordú (réir Dé a dhéanamh; bheith faoi réir duine)
toiliú, déanamh de réir do thola (rinne sé mar a thogair sé); toil, mian (ar togradh)
sásta (bhí sé toilteanach é a dhéanamh); le toil, le fonn