Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
boltáil
boltanas
bolú
bómán
bombardú
bóna
bónas
bonn
bonnaire
bonnán
bonnóg
bonsach
bórach
borb
borbú
bord
bordáil
borrach
borradh
borróg
borrphéist
borrúil
bos
bonn1 fir1 trácht, an pháirt de chos nó de bhróg a chuirtear ar an talamh; greim coise ar an talamh (bonn a ghabháil); an pháirt is íochtaraí de rud (bonn colúin, bonn triantáin); fáinne rubair thart ar roth; rian, lorg (ainmhí) ► bonn ar aon ar aon dul nó téarmaí ► bonn ar bhonn taobh le taobh, gualainn le gualainn
bonn2 fir1 píosa airgid déanta de mhiotal; píosa ornáideach miotail a bhronntar ar dhuine as éacht éigin
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
miotal geal luachmhar ar féidir snas breá a chur air chun earraí agus ornáidí luachmhara a dhéanamh; boinn mhiotail nó nótaí bainc chun íoc as rudaí; saibhreas (fear airgid)
airgead na tíre idir nótaí agus bhoinn
an bonn crua atá faoi ithir
cloch bhoinn
bonn, máithreach
garbh-bhonn (eolais etc.)
píosa trom adhmaid nó miotail ó cheann ceann báid fúithi thíos mar bhonn faoina creatlach
cur ar chrainn, bealach le hairgead nó duaiseanna a roinnt ar bhonn seansanna
bonn iarainn faoi chapall agus é tairneáilte faoina chrúb mar chosaint ón talamh uirthi
bonn, bunús, foras (dúshraith tí; dúshraith an chreidimh)
samhailt, pictiúr amach as an tsamhlaíocht agus gan aon bhonn fírinne leis
bun, bonn; bunphrionsabal (foras feasa); staidéar, socracht, cónaí (níor tháinig suí ná foras air); fondúireacht, institiúid
bonn óir ab fhiú scilling agus punt; £1.05
an chuid is faide síos de rud, tóin (íochtar coca, in íochtar an ghleanna); bonn (íochtar bróige); sciorta (blús is íochtar); tuaisceart (íochtar na hÉireann)
an bonn a bhaint ó rud (duine, crann, a leagan); caitheamh, iomrascáil; ísliú (seol a leagan); cur síos, cur in áit (cloch bhoinn a leagan; leag do lámh air); gearradh (leagadh cáin throm air); cur (leag ansin í, go leaga Dia an t-ádh ort); claonadh, lé (leagan a bheith agat le rud, leagan ó dheas)
bonn óir arbh fhiú deich scillinge é sa seanairgead
bonn, leaba, dúshraith (máithreach cruaiche, máithreacha tí)
bonn mór a bhronntar mar ghradam nó a chaitear mar ornáid
ábhar mianrach a bhaintear as an talamh agus a shaothraítear ar bhonn eacnamaíoch
láithreach bonn
airgead, boinn airgid
ceann de na staiceanna móra adhmaid nó miotail a thiomáintear síos sa talamh mar bhonn tógála faoi fhoirgneamh nó faoi dhroichead mór; piarda
cuid, blúire (píosa feola, píosa den tír); paiste; stráice (píosa éadaigh); dréacht liteartha nó ceoil; mona, bonn (píosa óir, píosa deich bpingine)
fíor sholadach a bhfuil triantán mar bhonn agus mar thrí thaobh uirthi agus í ag teacht chun pointe ag a barr; aon fhoirgneamh den déantús seo, go háirithe na cinn a tógadh fadó san Éigipt timpeall ar thuamaí
ábhar leaisteach a dhéantar as súlach an chrainn rubair (Déantar liathróidí, boinn feithiclí etc., as rubar nádúrtha nó tacair)
slis mhiotail nó rollairí faoi bhonn bróige chun sleamhnú gan dua ar leac oighir nó ar bhóthar
siúnta a bhfuil ceann de greamaithe ar bhonn docht, rud a chuireann i gcumas aon ní a ghreamaítear ar an gceann eile de casadh thart gan bhac (cathaoir sclóine)
mífhonn nó dabht ar bhonn na moráltachta nó na coinsiasachta faoi rud a dhéanamh nó faoi aontú lena dhéanamh; trua (is mór an scrupall é)
fearas chun meáchain throma a ardú (mar atá, chun cuid d'fheithicil a ardú le go bhféadfaí bonn a athrú nó a dheisiú)
leac dorais (tí); bonn fuinneoige
ó bhonn, amach is amach (amadán ó thalamh; thug sé dó ó thalamh é); dul chun cinn (gan mórán talaimh a dhéanamh)
sáinn, gábh (tá mé i dteannta agat); taca, frapa; cúl taca; greim boinn (do chos a chur i dteannta)
deireadh, rumpa; cúl (do thóin a thabhairt le duine); íochtar (tóin báid; tóin na farraige); an ceann is faide síos (tóin an tí, an baile); bonn (thit an tóin as)
an chéad chuid, tús (tosach scéil, tosach an tsaoil); an chuid chun cinn (i dtosach an bháid, an bhus); brollach, ucht (tosach duine, ainmhí); ceann (dul ar tosach, chun tosaigh); tús áite (bhí tosach aige orthu); bonn (bróige etc.)
bonn (coise); leithead nó toise boinn (trácht tí, báid)
ó bhonn, ó thosach (ó thús go deireadh)
