Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
aire
aireachtáil
aireagal
aireagán
áireamh
airéine
áirge
airgead
airgeadaíocht
airgeadas
airgeadóir
airgeadúil
áirgiúil
áirgiúlacht
airí
áiria
airíoch
áirithe
airitheach
áiritheoir
áirithiú
airleacan
airleacán
airgead fir1 miotal geal luachmhar ar féidir snas breá a chur air chun earraí agus ornáidí luachmhara a dhéanamh; boinn mhiotail nó nótaí bainc chun íoc as rudaí; saibhreas (fear airgid) ► airgead beo mearcair ► airgead reatha airgead na tíre idir nótaí agus bhoinn
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
airgead cothabhála a íocann fear lena bhean chéile atá scartha uaidh
polasaí airgid
cúrsaí airgid
duine a fhéachann i ndiaidh an airgid i mbanc nó i siopa nó in oifig
cosúil le hairgead nó a bhaineann le hairgeadas; proifideach
cinnteacht, siúráil (áirithe a bheith agat ar rud); suim nó méid chinnte, cion, roinnt (an áirithe chéanna airgid)
i ndán do (an rud atá in áirithe do dhuine); fágtha le haghaidh (tá an t-airgead sin in áirithe don chíos; chuireamar suíocháin in áirithe dúinn féin)
iasacht airgid; cairde
miotal éadrom ar dhath an airgid
duine a dhéanann rud le taitneamh dó agus ní ar airgead, duine gan mórán cleachtaidh ar rud ach ar breá leis a bheith ag gabháil dó
fiontraíocht le hairgead
rud amháin ann féin; caighdeán tomhais (is é an punt an t-aonad airgid atá in Éirinn)
maith ag spáráil airgid, tíosach
foras ina gcuireann daoine airgead le coinneáil slán dóibh
ceangal docht, oibleagáid; gealltanas scríofa ar iasacht airgid a aisíoc mar aon le hús; airgead le príosúnach a shaoradh go sealadach go dtí go gcuirtear triail air
áit a ndíoltar rudaí chun airgead a thógáil do chúis éigin
nóta cuntais ar airgead atá dlite; nóta airgid reatha (bille puint)
(le sláinte) feabhas; méadú (biseach ar theaghlach, ar theacht isteach, ar phraghsanna); ús, fuilleamh (deich faoin gcéad de bhiseach ar airgead sa bhanc)
suim airgid a íoctar uair sa bhliain
gan dóthain de riachtanais na beatha; gan mórán maoine nó airgid; gan mórán fáis (talamh bocht); gan mórán téagair (beithíoch bocht); gan mórán maise (culaith bhocht); gan mórán tairbhe (obair bhocht); gan mórán dealraimh (leithscéal bocht); dona (pian bhocht, is bocht an scéal é); ina dhíol trua (mo leanbh bocht); ina dhíol drochmheasa (an t-amadán bocht)
at, bolgadh; an iomarca airgid ag imeacht i gcomórtas lena bhfuil d'earraí á dtáirgeadh agus dá bhrí sin ardú rómhór a theacht ar thuarastail agus ar phraghsanna
píosa airgid déanta de mhiotal; píosa ornáideach miotail a bhronntar ar dhuine as éacht éigin
álainn (bean bhreá; aimsir bhreá); an-sásúil (béile breá); déanta go maith (obair bhreá); ar staid mhaith (tá mé go breá anois); maith (d'éirigh go breá liom); aoibhinn (is breá an saol atá agaibh); maith mór (suim bhreá airgid); pléisiúrtha (duine breá le labhairt leis); taitneamhach (ba bhreá liom a bheith ann); (ag neartú le haidiacht eile)(breá mór, breá fairsing, breá bog anois!)(le híoróin)(rógaire breá; tá go breá agat!)
aithris ar shíniú duine eile le haghaidh calaoise; airgead bréige a dhéanamh
codanna beaga a dhéanamh de (adhmad a bhriseadh); díobháil a dhéanamh de (do shláinte a bhriseadh); sárú (dlí a bhriseadh); cur as feidhm (duine a bhriseadh as a phost); ceansú, míniú (capall a bhriseadh); sóinseáil (airgead a bhriseadh); dul in olcas (an aimsir ag briseadh); cosc (balla ag briseadh na gaoithe); brúchtadh (bhris an gol uirthi); athrú go hinmheánach (bainne ag briseadh); cloí (briseadh na Bóinne); breacadh (briseadh an lae)
daoirse; gátar (i mbroid airgid); brú oibre
buillí a thabhairt do dhuine nó do rud; an gráinne a bhaint de thuí le hinneall buailte; uibheacha no uachtar a ghreadadh go dtagann cúr orthu; preabadh go rialta (croí ag bualadh); múnlú (airgead a bhualadh); seinm (port a bhualadh); leagan (buaileadh breoite é); sroicheadh ar do chúrsa (gur bhuail siad cuan; buail isteach chugainn); troid (bhí bualadh mór ann); bua a fháil (bhuaileamar sa chluiche iad)
ór nó airgead i bhfoirm barraí
an pháirt is ísle de rud (ó bhun go barr); stumpa (bun coinnle); deireadh (bun cúrsa); foinse (bun scéil); aird (bun na gaoithe); lorg (bun ruda a chur); caipiteal nó suim le a bheith ag cur leis (bun agus biseach airgid)
suim airgid a chuirtear ar fuilleamh, caipiteal
tugtha do chaitheamh airgid, rabairneach, vástúil
rud a imeacht uait nó a bheith ar iarraidh (radharc, airgead, a chailleadh); gan a fháil (chaill mé an tAifreann); titim ar gcúl (cailleann an clog sin nóiméad sa lá); teip i gcluiche nó i gcomórtas; bás a fháil (ó cailleadh m'athair)
fíneáil; airgead a ghearrann an stát ar dhaoine le híoc as seirbhísí poiblí
plean a léiríonn conas atá airgead na bliana le caitheamh ag an stát
airgead nó maoin chun gnó a rith
caitheamh déanta ar (éadach, airgead, caite); snoite, lom (críon caite); gafa thart, imithe (an tseachtain seo caite)
caitheamh airgid; airgead caite
duine a chaitheann éadach, bróga, bia, tobac, airgead etc.
bheith gléasta i (éadach, bróga, a chaitheamh); ithe, slogadh (bia, deoch, cógas, a chaitheamh); úsáid (snaois, tobac, a chaitheamh); diomailt, ídiú (ag caitheamh airgid, na haimsire); teilgean, radadh (cloch, dorú, a chaitheamh); scoitheadh, gearradh (léim a chaitheamh, cúinne a chaitheamh); druidim (ag caitheamh ó thuaidh); iallach (cé a chuirfidh an caitheamh orm?); briathar cúnta, á úsáid le briathra eile le riachtanas nó dualgas a léiriú (caithfimid a bheith sa bhaile faoin oíche; caithfear an t-airgead a fháil ar ais)
gearradh cánach; an t-airgead a fhaightear as gearradh cánach
easpa, gá, díth (tá ceal airgid air)
rud a fháil ar airgead; díol go daor as rud (ciall cheannaigh)
seanphíosa airgid gan tairbhe
gean, grá (le cion ort); meas (cion ar airgead); feidhm, éifeacht (an rud is mó a chuaigh i gcion orm)
airgead a íoctar as úsáid maoine duine eile, a theach nó a charr mar shampla; cáin; luach (cíos an tobac)
cófra; stór saibhris; stór croí; suim airgid curtha ar leith ar chúram speisialta
duine i bhfeighil cúrsaí airgid i gclub nó i gcumann
cainéal uisce, díog; trinse idir dhá iomaire; gearradh domhain; poll (clais luatha); carn (clais éisc, airgid)
duine a theipeann i gcúrsaí gnó cheal airgid
ailp nó moll gan chruth (cnap cloiche); carn, cúil (cnap gainimh, cnap airgid; cnap scamall); cnag, buille
