SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
titim nó truip bheag trí bharr coise a bhualadh ar rud éigin
trácht, an pháirt de chos nó de bhróg a chuirtear ar an talamh; greim coise ar an talamh (bonn a ghabháil); an pháirt is íochtaraí de rud (bonn colúin, bonn triantáin); fáinne rubair thart ar roth; rian, lorg (ainmhí)
clúdach leathair do throigh na coise
bróg a chlúdaíonn rúitín na coise
bróg ard a chlúdaíonn colpa na coise
at dearg ar ordóg na coise
clúdach leathair etc. do throigh na coise
céim shiúil, an fad idir dhá rian coise le linn siúil
siúlóir; saighdiúir coise, troitheach
(cois in abairtí áirithe) ceann de na géaga a úsáidtear chun siúil; aon ní cosúil leis seo (cos boird, cos pota); clúdach coise (cos treabhsair); lámh, feac, sáfach (cos spáide, cos scine, cos casúir, cos fuipe); an chuid íochtarach (cos leapa)
an taobh thiar den chorp; cúl ruda (droim láimhe, coise; droim cathaoireach); barr nó mullach (droim na cruinne, droim bóthair, droim sléibhe); tonn
alt láir na coise idir an tsliasaid agus an lorga; líne daoine (an ghlúin óg); céim i sraith (glúin ghinealaigh); uillinn adhmaid
an oscailt idir na méara; méar coise; ordóg, crúb (ladhar gliomaigh); beann (píce dhá ladhar); lámh, ladar; lán láimhe (ladhar mhine, ladhar airgid)
marc nó rian ruda (lorg coise, lorg an óil; lorg ainmhí a leanúint); iarraidh, éileamh (ní mór an lorg atá air; lorg sé orm é); sliocht (duine gan lorg); cuardach, tóraíocht (ag lorg oibre, trioblóide; ag lorg sna coillte; gadhar loirg)
tosach na coise ón nglúin go dtí an troigh; cos, gas (lorga planda, lorga crainn)
an mhéar bheag; ceann de mhéara beaga na coise
rás coise 26 míle 385 slat; aon rás fada
rud cruinn cosúil le liathróid (meall na gréine); páirt chruinn de rud (meall na coise); cnap, moll, ailp (meall ceo, meall ime)
ceann de chúig bhall ar bharr na láimhe nó na coise; géag portáin nó gliomaigh
gunna seanaimseartha a bhíodh ag saighdiúrí coise
méar ramhar ghairid na láimhe; lúidín mór na coise; crúb gliomaigh nó portáin
conair, cúrsa, cosán (rian na gréine, rian srutha); marc, lorg (rian coise, cairte); brí, fuinneamh (gan lúth gan rian); dada cearr (níl rian air)
osáin rite a chlúdaíonn íochtar an choirp ó choim go barr coise
rúta beag; an t-alt ar chaol na coise, murnán
iarthar throigh na coise; an chuid de choisbheart a chlúdaíonn nó a thacaíonn le sáil na coise (sáil stoca, bróige); iarthar rudaí eile (sáil scine, cairte)
iasc fada caol sliogánach ar dhéanamh coise scine
sleamhnú; tuisle (sciorradh coise, focail)
troigh na coise agus í leata anuas ar an talamh; cos mhór thútach
ball luiteach fite nó cniotáilte don chos agus do throigh na coise
bonn (coise); leithead nó toise boinn (trácht tí, báid)
gaireas coise le meaisín nó uirlis cheoil a oibriú