Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
laoi
laom
lapa
lapadaíl
lapadán
lapaireacht
laprachán
lár
laraing
laraingíteas
larbha
lardrús
lárionad
lárlíne
lárnach
lása
lasadh
lásáil
lasair
lasairéan
lasán
lasánta
lasbhus
lár fir1 talamh, urlár (titim ar lár); leath slí idir an dá thaobh nó an dá cheann (lár líne; lár na páirce, lár an chiorcail); croí (trí lár mo chléibh, i mo lár); coim, básta (crios thart faoina lár) ► ar lár sínte, treascartha, i léig; tite, ar iarraidh (lúb ar lár)
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
líne réadach nó shamhailteach trí lár ruda a gcasann an rud uirthi, mar shampla casann an domhan ar an ais atá idir an Mol Thuaidh agus an Mol Theas
oileán ciorclach coiréalach agus murlach ina lár
bata sleamhain altach atá folamh ina lár
an chuid den chorp a bhfuil an goile agus na putóga ann; mála (bolg saighead); boilsc (bolg seoil); áit le lasta a chur ann (bolg loinge); lár (bolg an chuain, i mbolg an lae)
an lár cruinn díreach
cuar cruinn ceart agus é dúnta, agus gach pointe den chuar comhfhad ón lár; fáinne
caol an choirp os cionn na gcromán, básta, lár; clóca, clúdach
bata cruinn de gheir nó de chéir agus corda trína lár a lastar le solas a thabhairt
an fhuaim chéanna a bheith i bhfocail, mar atá bán, lár nó Laidin, maidin
an ball cuasach sa chorp a oibríonn ar nós pumpa chun an fhuil a chur ag rith trí na cuislí; lár nó meán ruda ar bith (croí na ceiste); aigne, meon (croí bog; croí éadrom, croí na féile); spiorad, misneach (níl croí circe aige); grá (mo chroí thú!)
poll guairneáin; lár srutha; lár aon ruda
rud éigin cearr nó mícheart, botún; rud nár cuimhníodh air nó a fágadh ar lár nó gan déanamh; faillí a dhéanamh i rud
droim beag i lár bóthair nó deic loinge
lár an gheimhridh
teas staile ar láir chapaill nó asail
sleá bheag; ceann de na hingne géara ar chrúb éin nó ainmhí; líne sholais (gá gréine); líne ó lár ciorcail go dtí an imlíne; duán báid
alt láir na coise idir an tsliasaid agus an lorga; líne daoine (an ghlúin óg); céim i sraith (glúin ghinealaigh); uillinn adhmaid
(le substaint) meán; lár (in idirmheán na tíre)
an log beag i lár an bhoilg; lárphointe
earc mór crainn atá le fáil i dtrópaicí Mheiriceá Láir agus Theas
ionad láir
líne dhíreach trasna trí lár ciorcail
i lár baill; as foinse láir amháin (téamh lárnach)
an ciorcal beag dorcha i lár na súile a ligeann isteach an solas le radharc a thabhairt duit
clár fada a bhfuil taca faoina lár agus a dtig le beirt pháistí suí ar gach ceann de agus a bheith síos suas leis ar a seal
lár; modh (meán múinteoireachta, na meáin chumarsáide); caighdeán (ar meán); teorainn (chuaigh sé thar meán leis); coim
lár an lae
lár na hoíche
i lár baill; leath slí idir mór agus beag
lár saoil duine
méar mheáin nó láir
i lár, i gcomhluadar, i gcuideachta (i measc an tslua)
lár rotha as a dtagann na spócaí agus a bhfuil an t-aiseal sáite ann; fearsaid, seafta (mol muilinn); barr cruinn (mol uibhe); an ceann thuaidh nó theas d'ais rothlaithe an domhain (an Mol Thuaidh, an Mol Theas)
ríocht Dé, na Flaithis; spéir (ó neamh go lár)
lár an lae; tráthnóna (ar maidin agus ar nóin)
toradh súmhar faoi chraiceann mín, agus cloch ina lár
toradh beag dearg nó buí agus cloch ina lár a fhásann ina dtriopaill ar an gcrann silíní
gléas gearrtha mar a bheadh dhá lann greamaithe le chéile ina lár
substaint bhog i gcnámh; misneach, sprid (níl smior na smúsach ann); croí, lár (dul go smior an scéil; Gael go smior é)
líne dhíreach trasna trí chiorcal agus trína lár
leagan ar lár, cloí; síneadh (duine, crann, a threascairt); cur dá chois; cur dá cois (tír a threascairt); leagan, tuisle (baineadh treascairt as)
an marc (') a thaispeánann litir a bheith fágtha ar lár i bhfocal (d'oscail; sin é m'athair)
