SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
briseadh gaoithe as an ngoile tríd an mbéal; briseadh amach tobann (brúcht uisce, deataigh, fola)
eaglais; reilig (cré na cille); aonad beag d'ábhar beo (cealla fola); aonad de bhataire leictreach
cródhearg, ar dhearg na fola
féith, féitheog; preab na fola sa chorp; rí na láimhe; caoluisce, góilín; feadóg, fliúit
ar dhath na fola; (le tine) ar lasadh; (le cneá) oscailte; (le talamh) treafa nó iompaithe; fuilteach (bhí sé ina chogadh dearg); amach is amach (bhí an t-ádh dearg air)
mianach, pór maith fola (capall folaíochta)
an leacht dearg a ritheann trí na cuislí sa chorp; ár nó doirteadh fola (beidh fuil ann); aigne, mothúchán (bheith tógtha san fhuil); miotal, sprid (má tá aon deoir fola ionat); mianach, dúchas (fuil uasal Gael)
aistriú fola ó chorp duine amháin go corp eile
ligean fola; créachtú, goin
scamall geal a éiríonn as uisce beirithe; toit ag éirí cosúil le gal as sop lasta nó tobac etc. (gal tobac, gal soip); puth the ghaoithe; fiuchadh fola, teas troda, crógacht; éileamh (tá an-ghal ar mhuca); taom, racht (gal tinnis)
galar fola a éiríonn de bharr barraíocht (nó easpa) coirpíní bána
gearradh, ligean fola; ár, scrios
análú amach, aer a thiomáint amach as an mbéal; síobadh aeir, gaoithe etc. (séidfidh an oíche fós); líonadh le haer (balún a shéideadh); lasadh agus at (aghaidh shéidte); cur go fras (ag séideadh fola); caitheamh (séid isteach ansin é); ionsaí (shéid siad ar an obair); cur suas, griogadh (ag séideadh fút a bhí sé)
(le huisce etc.) titim ina bhraonta; (le hallas etc.) cur (sileadh súl, fola); draenáil (talamh a shileadh); crochadh (a gruaig ag sileadh léi); filleadh (tá an mhallacht ag sileadh air); lagú (silte ag an ocras; an dream bocht silte); braon, ábhar (sileadh i gcneá)
aer nó uisce nó leictreachas ag rith; taoide; tuile; sileadh (sruth bainne, deor, fola)
sruth, rith, sileadh (taoisc fola, bháistí)
galar tromchúiseach (glas fiacla) a chuireann glas ar mhatáin an ghéill, agus a thagann de bharr frídín a theacht isteach sa sruth fola trí chneá
teas (ag dul i dteocht); teas tomhaiste ina chéimeanna (teocht fola; teocht fiuchta)
droim nó iomaire uisce ag gluaiseacht ar bharr farraige nó locha; farraige, uisce (dul thar toinn; faoi thoinn); scaird (tonn fola); scal (tonn teasa, feirge); barr, craiceann (ar tonn talún)
vacsaín a instealladh sa sruth fola chun drochghalar a chosc (gearradh na bolgaí, mar shampla)