Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
jib
jíp
júdó
lá
lab
lábach
lábán
labhairt
labhandar
labhras
lacáiste
lách
lacha
láchan
lachna
lacht
ládáil
ladar
ladhar
ladhráil
ladhróg
ladús
ladúsaí
Seans gur foirm é labhairt de:
labhair »
labhairt bain focail a rá (ná labhair air); cumarsáid a dhéanamh, (ní labhraíonn siad le chéile); caint (labhraítear Gaeilge anseo); canadh (mar a labhraíonn an chuach)
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
insint arís mar a tharla (eachtra a aithris); a rá de ghlanmheabhair (dán a aithris); déanamh mar a dhéanann duine eile (dá ndéanfá aithris ar d'athair); labhairt, siúl, etc. cosúil le duine eile le greann (maith ag aithris)
labhairt i gcaoi go síltear nach ón gcainteoir féin atá an chaint ag teacht ach ó phuipéad, etc.
modh labhartha
rud nó focail a deirtear; labhairt; guth (d'aithin mé a chaint); abairt, rá (tá cainteanna deasa aige); comhrá (dul chun cainte le duine); aitheasc; óráid (cé a thug an chaint aréir?); ráiteas (is é do chaint féin é); ráfla, iomrá (níl ann ach caint; caint san aer)
labhairt (caintiú le duine); caint a chur ar dhuine (duine a chaintiú)
gá, riachtanas (níl aon chall leis; ní call duit labhairt); ceart, éileamh (níl aon chall agat dó, chuige)
amhrán a rá; labhairt (fear nár chan bréag)
bailiú, teacht nó tabhairt le chéile; slua daoine (labhairt le cruinniú); teacht chun cinn (cabáiste, prátaí, ag cruinniú)
canadh nó labhairt i nglór caol ard
éagóir a cheadú gan labhairt ina coinne
álainn; ábalta go maith (bheith deas ar rud a dhéanamh); maith (ba dheas liom labhairt leat); (go searbhasach) (tá sé go deas agat!)
cumas ar labhairt go soiléir agus go héifeachtach
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
tabhairt faoi deara, tógáil ruda isteach leis na súile (ní fhaca sé mé ach chonaic mé é); aithint, meas (fan anois go bhfeicfidh mé); labhairt le (caithfidh mé tú a fheiceáil); cuardach (tháinig sé do m'fheiceáil); dealramh (do)(chonacthas dom nach raibh)
tuiseal d'ainmfhocal a úsáidtear agus tú ag labhairt le duine
searbh, géar, garbh (gníomh garg, labhairt go garg)
cosc, bac (tá geis air); ceangal, oibleagáid (bhí sé de gheasa air gan labhairt); draíocht (cibé geasa a bhí aici air)
na rialacha a bhaineann le ceart teanga ina labhairt nó ina scríobh
in áit (in ionad a mhic); seachas (in ionad labhairt liom)
leisciúil; mall; náireach, cúthail (ba leasc liom labhairt leis); oth (is leasc liom a rá)
glan, soiléir le feiceáil nó le tuiscint (labhairt go léir; is léir go bhfuil); cruinn, cliste (obair luath léir)
bheith oiriúnach (do), réiteach (le) (ní oireann an obair, an bia sin, dó); teastáil (d'oirfeadh dom labhairt leat); feisteas, fearas (oiriúintí oifige)
rud éigin a deirtear, abairt, focal (níor creideadh mo ráite); rud a chur i bhfocail, labhairt (abair é seo dom; ní dúirt sé dada); aithris (abair do phaidreacha); insint (déarfaidh mé le d'athair thú; abair scéal); ordú (abair leis teacht); cur síos (sin mar atá ráite sa leabhar seo)
a bhaineann le saoránaigh nó cathróirí, nó le maoin phríobáideach nó le hoibreacha poiblí; múinte, béasach (labhairt go sibhialta)
ag teacht tríd an tsrón (labhairt go srónach); fiosrach; drochmheasúil
rud a lua nó labhairt air (tagairt do rud le duine); luaiteachas (téarmaí tagartha)
an ball sochorraithe sa bhéal chun labhartha agus chun blaiste; cumas labhartha (ar chaill tú do theanga?); caint (teanga na tíre; na teangacha Eorpacha); aon ní cosúil le teanga (teanga bróige; trumpa gan teanga)
gléas lena bhféadann duine labhairt le duine eile atá i bhfad uaidh le cúnamh sreang agus leictreachais, nó trí raidió (ar nós teileafón raidió ó long go talamh)
ramhar, dlúth (éadach tiubh; gruaig, ola, thiubh); trom (ag cur, ag lámhach, go tiubh); mear, tapa (labhairt go tiubh)
caint, iomrá, labhairt (chuala mé trácht air; ná trácht air); insint
