Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Grammar
Pronunciation
liobarna
liobarnach
liobrálach
líochán
liocras
liodán
líofa
líomanáid
líomatáiste
líomhadh
líomhán
liomóg
líomóid
líon
líonadh
líonán
líonmhar
lionn
líonóil
líonolann
líonra
líonrith
liom could be a grammatical form of:
le »
RELATED MATCHES
IN AN FOCLÓIR BEAG
DEFINITIONS AND PHRASES
IN AN FOCLÓIR BEAG
etc. mise liom féin, tusa leat féin, eisean leis féin etc., amháin; aonarach (rud, duine, aonair)
cur isteach ar, teagmháil do; ceangal nó gnó a bheith ag rud le rud eile (ní bhaineann sé liom)
álainn (bean bhreá; aimsir bhreá); an-sásúil (béile breá); déanta go maith (obair bhreá); ar staid mhaith (tá mé go breá anois); maith (d'éirigh go breá liom); aoibhinn (is breá an saol atá agaibh); maith mór (suim bhreá airgid); pléisiúrtha (duine breá le labhairt leis); taitneamhach (ba bhreá liom a bheith ann); (ag neartú le haidiacht eile)(breá mór, breá fairsing, breá bog anois!)(le híoróin)(rógaire breá; tá go breá agat!)
cailliúint (is oth liom do bhris; is mór an bhris air é)
cúis (cás dlí, cúirte); drochdhóigh (sa chás ina bhfuil sé); scéal (is bocht an cás é); ábhar imní (ní hé sin is cás liom; i gcás idir dhá chomhairle)
corraí nó suaitheadh tobann a bhaint as rud (chroith sé a cheann, chroith sé lámh liom); leathadh (síol a chroitheadh, salann a chroitheadh ar rud); beartú, sméideadh (chroith sé an bata liom, a cheann orm)
is cuimhin liom
rud a scríobadh de dhromchla ruda eile (cuimil éadach de); teagmháil (chuimil an mí-ádh liom); láínteacht, bladar (duine a chuimilt; ag cuimilt an chait)
i gcás go (dá mbeadh airgead agam; dá mba liomsa é)
(roimh le) is dóigh le (dar liom nach é an ceart é)
álainn; ábalta go maith (bheith deas ar rud a dhéanamh); maith (ba dheas liom labhairt leat); (go searbhasach) (tá sé go deas agat!)
cóiriú, socrú; gléasadh; ullmhú (bia); ceartú in áit (deasaigh isteach liom); díriú, aimsiú (buille a dheasú ar dhuine)
tabhairt (rud a dheonú do dhuine); toiliú, aontú (mar a dheonaigh Dia); é a bheith de ghrásta ionat (dheonaigh sé labhairt liom); toil (ba é deonú Dé é)
deacair, crua (doiligh a dhéanamh); dona (is doiligh liom do chás); (le duine) deacair a láimhseáil, stuacach
(leis an gcopail) eaglach, baolach (is eagal liom go bhfuil; ní heagal duit an madra)
ord ceart; cruachás (is olc liom tú a bheith san eagar sin)
déileáil, trádáil; úsáid, buntáiste (ní thig liom aon earraíocht a bhaint as)
sealbhú, aimsiú (faigh do chóta agus bí liom); gnóthú (gheobhaidh sé an lámh uachtair ort); soláthar (fuair mé an dochtúir dó); dul trí, fulaingt (má fhaighim scanradh; fuair sí bás; náire a fháil); teacht ar (fuair sí airgead caillte); éirí (bhí an oíche ag fáil dorcha); teacht ar fhios nó ar eolas (fuair mé amach nach é a rinne é); bheith ábalta (ní bhfaighinn a leithéid a rá leat); soláthar, sroicheadh (níl fáil ar a leithéid; níl sé ar fáil, le fáil, go héasca)
(leis an gcopail) indéanta (ní féidir liom é); ceadaithe (ní féidir dó fanacht anseo); seans, tharlódh sé (b'fhéidir é)
cheal, in éagmais, in easnamh, de dhíth (gan airgead, gan chosaint, gan déanamh, gan an t-am agam, gan mo chead, gan focal as); i dtaobh le (gan agam ach iad); (leis an diúltach) (dúirt sé liom gan teacht)
ar dhath an tsneachta nó an aoil; ar dhath an airgid; cosúil le solas an lae nó na gréine; glan, sona; áthasach, geanúil (anam geal, gáire geal, a ghrá geal, is geal an scéal liom é)
a úsáidtear le briathra i gcaint indíreach (gur ina ionad san aimsir chaite)(deir sé go bhfuil ocras air, fan go bhfeicfidh mé, b'fhada liom go mbeadh sé déanta agam)
in áit (in ionad a mhic); seachas (in ionad labhairt liom)
briathar aitheantais nó aicmithe (is é féin atá ann; ní hé Brian é; dá mba mise thú; ní hionann iad; ní gorm atá sé; an cnoc is airde is é is fuaire; ní liomsa é; is amárach a thiocfaidh sé; ní go réidh a scar sé leis; ó d'imigh tú is ea a tharlaigh sé; ní den dream sin mé; an gloine é? is ea)
cois, in aice (a dhroim le balla; druid anall liom); buailte ar (dá mbeadh ceirín leis; bhí srian lena theanga); i dtreo (bhí a aghaidh linn, ina luí le gréin; tá súil aige léi); ar feadh (thit sé le haill; thart le bun na gcnoc, ag imeacht le sruth); in éineacht (bhí mé ar scoil leo; ná caith an hata sin leis); i bhfabhar (bhí an t-ádh leis; ar mhaithe liomsa); in aghaidh, chuig (ná bí liom; chuir sé an gadhar leo); ar feadh tréimhse áirithe (le trí lá anois; tá sé anseo le fada); i gcomparáid (chomh buí le hór; i gcomórtas le Seán); de chuid (ní liomsa é; cara liom é sin); ag, i seilbh (an bhfuil do chóta leat?; bhí siúl géar linn); ar aghaidh (abair leat; d'imigh sé leis; isteach libh); le cabhair (daoradh le feall é; léirigh le sampla é); ag leanúint (tá costas, deifir, leis); de thoradh (ar crith le heagla, plódaithe le daoine; tá an donas air le bréaga); chun (le greann a dúirt sé é); i dtuairim (ní dóigh liom é; is beag leis é); chun, le haghaidh (tá siad le pósadh, cad a bhí le rá agam; tá obair le déanamh) le + a4 = lena; le + ar3 = lenar; le + ár2 = lenár
claonadh, luí, fabhar (tá lé aige liom, bhí lé leat); luí, raon, radharc (faoi lé na gréine, na gaoithe)
leisciúil; mall; náireach, cúthail (ba leasc liom labhairt leis); oth (is leasc liom a rá)
tagairt do rud nó trácht air (luaigh sé liom é; rud a lua)
(in abairt) fad a bhaineann le, i dtaobh, i dtaca le (maidir leis sin, maidir liomsa de); cosúil le, ar aon dul le (bíodh na huimhreacha maidir le chéile agat); chomh maith le (bhí sé ann maidir le cách)
(leis an gcopail) breá, aoibhinn (is méanar dó a shaol; ba mhéanar liom a bheith ann)
a bhaineann liom, ar liomsa é (mo pheann, m'ainm, m'fhiacail)
más rud é nach, dá mba ea nach (mura bhfuil deifir ort, mura dtiocfá liom, murar bhris tú é; murab ionann iad, murarbh éagóir air é)
mura mbeadh (murach sin, murach go bhfaca mé iad, murach gur labhair tú liom)
rud nach bhfuil beo (nithe beaga le ceannach); cúrsa (os cionn gach uile ní); cúis tábhachta (ní ní liom é sin)
focal a léiríonn an diúltach le copail nó briathra (ní bhuaileann tú, ní bhuailfeá, é; ní fhaca mé thú; ní bhfuair mé é; ní maith liom é; ní fear a bhí ann ach bean)
gradam, ardmheas (is mór an onóir liom é); comhartha ardmheasa (garda onóra); ionracas (ar m'fhocal is ar m'onóir)
cuid, píosa, blúire; taobh, lámh (ghlac sé páirt ann; páirt duine a thógáil); comhluadar, caidreamh (ná bíodh baint ná páirt agat leo); cion, cairdeas (lucht gaoil agus páirte; a leanbh na páirte); páirtíocht, comhar (rinne sé i bpáirt liom é)
a dhéanamh réidh, glanadh; achrann a fhuascailt (snáth a réiteach); deasú, ullmhú, cur in ord (gruaig a réiteach); freagairt, fuascailt (ceist, argóint, a réiteach); aontú (ní go maith a réitíonn siad le chéile); dul síos (le) (ní réitíonn an bia sin liom)
mír a chuirtear le focal chun béim a chur air (mo cheannsa, do leabharsa; ní liomsa ná leatsa é; bheifeása chomh maith leis)
bheith ar do chosa nó éirí ar do chosa agus gan a bheith suite ná sínte; stad, stopadh (seas tamall is labhair liom; sheas mo chroí); maireachtáil (má sheasann an aimsir; fad a sheas an t-airgead); cur in aghaidh, cur in éadan, cur suas le (an fód a sheasamh; an fuacht a sheasamh); cosaint (do cheart a sheasamh); íoc as deoch do dhuine; buanfas (tá seasamh san éadach sin); brath (mo sheasamh ort!); stádas (tá seasamh maith aige i measc a dhaoine); tacú le (seasamh le chéile; an fear a sheas liom)
trína chéile; mór, muinteartha (ag déanamh síos suas liom)
déanamh spreotaí (de rud); méiseáil, útamáil (bím ag spreotáil liom, romham)
maidir le, a fhad a bhaineann le (i dtaca liomsa de)
cúl taca, teannta (thug sé tacaíocht dom, rinne sé tacaíocht liom)
druidim le, tarraingt ar; tacú le (thaobhaigh sé leis, lena thuairim); luí isteach le (ag taobhú leis an ól); dul in iontaoibh (thaobhaigh sé a rún léi); tathant, áitiú (thaobhaigh sé liom gan é a dhéanamh)
éirí teann nó a dhéanamh teann; feistiú, fáscadh, daingniú; coinneáil le (bhí sé ag teannadh dí leo); cur (teann ort do chuid éadaigh); dlúthú (bhí an tóir ag teannadh orthu); druidim (teann anall, isteach, liom; ag teannadh ar cheann scríbe)
teorainn ama (tá téarma liom); tamall aimsire, tréimhse (téarma príosúin; tá mo théarma caite); focal speisialta nó suaithinseach (téarmaí dlí, eolaíochta; nach aige atá na tearmaí)
miosúr; tógáil miosúir (teach, talamh, a thomhas); caitheamh tuairime (tomhais cé atá anseo); ceist le réiteach (tomhas a chur ar dhuine); bagairt (thomhais sé a dhorn liom); meá, meas (caint thomhaiste)
iompú talún le céachta; dul chun cinn (long ag treabhadh na farraige; bím ag treabhadh liom); oibriú (níl siad ag treabhadh le cheile; tá sé chun treafa arís); teacht trí (ní threabhfaidh sé an oíche)
a thuilleann nó a tharraingíonn trua (gáir thrua, duine trua; is trua liom sin); (le feoil) dearg
