Foclóir Gaeilge–Béarla
Ó Dónaill, 1977
An Foclóir Beag
Ó Dónaill & Ua Maoileoin, 1991
English–Irish Dictionary
de Bhaldraithe, 1959
Gramadach
Foghraíocht
cúinge
cuingir
cúinne
cuinneog
cúinse
cúinseach
cúipéir
cuircín
cuireadh
cuireata
cuirfiú
cúirialta
cuiríní
cuirliún
cúirt
cúirtéireacht
cúirtéis
cuirtín
cúirtiúil
cúis
cuiscreach
cúiseach
Seans gur foirm é cuir de:
cur »
TORTHAÍ GAOLMHARA
SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ
SAN FHOCLÓIR BEAG
mír choibhneasta dhíreach (an té a chuireann an síol; an cat a d'ól an bainne; an síol a cuireadh san earrach); mír choibhneasta indíreach (an gort a gcuirtear an síol ann; an té a n-óltar a shláinte)
acht a rith, cur i bhfeidhm mar dhlí
dhá chnapán bheaga feola ar chúl na sróine a chuireann isteach ar an anáil nuair a atann siad
corp a chur san uaigh; cur an choirp
corraíl leictreach san aer a chuireann isteach ar chumarsáid raidió agus teileafóin
cur in aghaidh ruda go hoscailte
cur leis an bhfírinne, áiféis
méadú; cur treise ar
focal a chuirtear le hainmfhocal chun ciall bhreise a chur leis, ar nós arán donn
rud a mhéadaíonn nó a ardaíonn fuaim; gléas a chuireann breis nirt le sruth leictreachais agus a ardaíonn an fhuaim ó ghléas raidió, etc.
comhaireamh, cuntas (rud a chur san áireamh); uimhríocht; uimhir nó suim (áireamh daoine); cur i gcuntas (ní áirím thusa; ag áireamh na mblianta)
ar leith (lá áirithe); curtha san áireamh (sin é atá áirithe dó)
cinntiú, cur in áirithe
athbhunú (aiseag sláinte); tabhairt ar ais (aiseag iasachta); cur amach, urlacan
tréith ar leith; bealach, dóigh; staid; ord; patrún, scéim; cur síos nó cuntas scríofa ar ábhar éigin
dul nó cur ó áit go háit eile, athrú; taisteal; rud a thiontú ó theanga amháin go teanga eile
ball ar bith den chruinne a bhfuil spás ann do dhuine nó do rud; achar atá curtha ar leith do ghnó áirithe (áit cathaoireach); comharsanacht (duine ón áit); sealúchas (teach agus áit); suíomh áirithe (m'áit sa rang; tá sé as áit)
sealbhú (áitribh etc.); díriú ar (obair etc.); aighneas, argóint; cur i bhfeidhm in argóint (rud a áitiú ar dhuine)
taidhleoir den chéim is airde a chuirtear go tír iasachta mar ionadaí dá thír féin
an spiorad nó an chuid inmheánach den duine a chreidtear a mhaireann tar éis a bháis; beatha (thit an t-anam as); brí, fuinneamh (cuir anam ionat féin)
bia a théann go maith le bia eile nó a chuireann blas breise air
ón áit thuas; íslithe (tá luach an stoic anuas); i dtagairt (ní mise a tharraing a ainm anuas); ar bharr (cuir éadach anuas air); sa mhullach (tá m'athair anuas orm)
cuairteoir, lóistéir; duine ar cuireadh ag duine eile ina theach
glactha leis nó curtha i bhfeidhm ag aon taobh amháin (dí-armáil aontaobhach)
toiliú, bheith ar aon intinn, teacht nó cur le chéile, réiteach
tógáil in airde (ardú ón talamh); cur suas nó chun cinn (ardú céime); dul suas (cnoc a ardú); tógáil (rud a ardú leat)
cur as áit nó as ionad
beart faoi ascaill; triantán éadaigh curtha isteach in ascaill cóta etc. chun é a líonadh amach
cur amach as áit lonnaithe
galar a chuireann as d'fheadáin na scamhóg agus a dhéanann análú deacair, múchadh
cló nó foirm nua; leabhar etc., agus é curtha amach athuair
cur siar (go dtí uair eile)
cosc ruda; cur isteach ar rud
cur bachlóg amach
rath (bail ó Dhia ar an obair); cóir cheart (chuir sí bail ar a gruaig); an chaoi a bhfuil rud nó duine (cén bhail atá ort?); cóir, úsáid (an bhail a thug sé ar a leabhar)
teagmháil le; cur isteach ar; tarlú do (bhain taisme dó)
cur isteach ar, teagmháil do; ceangal nó gnó a bheith ag rud le rud eile (ní bhaineann sé liom)
cur báistí
foras ina gcuireann daoine airgead le coinneáil slán dóibh
bia a chuirtear ar dhuán nó i ngaiste chun iasc nó ainmhí a mhealladh
cur baoite ar dhuán nó i ngaiste
(le duine) sárú; (le tairne) cur abhaile ar fad agus a bhior a chasadh
cur chun báis nó a fháil bháis
lann sáite a chuirtear ar bharr raidhfil
an pháirt den srian a chuirtear i mbéal capaill; gunail báid
duine a chuireann bia ar fáil; duine beathaithe
píosa éadaigh a chuirtear faoi smig linbh lena bhrollach a choinneáil glan; naprún beag
cur blais ar bhia
fáinne bláthanna le cur ar cheann duine nó le crochadh ar rud éigin mar ornáid
trácht, an pháirt de chos nó de bhróg a chuirtear ar an talamh; greim coise ar an talamh (bonn a ghabháil); an pháirt is íochtaraí de rud (bonn colúin, bonn triantáin); fáinne rubair thart ar roth; rian, lorg (ainmhí)
