Baile Foclóir Nua Béarla–Gaeilge » FNBG »
Cuardaigh focal Gaeilge nó Béarla.
Focail chosúla: láighe · láimh · leáigh · léigh · ligh
Tosach A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z
TORTHAÍ GAOLMHARA SAN FHOCLÓIR BEAG
SAINMHÍNITHE AGUS ABAIRTÍ SAN FHOCLÓIR BEAG
(déan é ach caith an leis); taobh amuigh de ( raibh ann ach an triúr againn; níl ann ach go n-aithním é; ach amháin féin); ar acht go ( blasta ach salann a chur air); chomh luath is (ach mise greim a fháil air); murach (ach grásta )
ainm a thabhairt ar; duine a mholadh (do phost, etc.); (, áit, etc.) a spriocadh
ar leith ( áirithe); curtha san áireamh (sin é atá áirithe )
an i ndiaidh arú amárach
an chéad eile, an i ndiaidh inniu
ar chéim ard ( an-mhór); fíormhaith (bhí an-lá againn)
go dtí an taobh thall, sall; amach (anonn sa )
a bhaineann le haon, an chéad (an t-aonú )
an roimh an inné
an fad ama a bhaineann as an domhan dul timpeall na gréine; 365 52 seachtain 12
bliain a bhfuil breise inti i Feabhra
deorach; silteach, báistiúil ( bog braonach)
an bhreithiúnais
fo-lá; ceathanna is gealán
tabhairt teacht ar an saol (rugadh leanbh di; breithe) tabhairt mar thoradh (ubh a bhreith); iompar chun siúil (beir leat é sin); greim a fháil ar, teacht suas le (beir greim air, bhéarfaidh anois orainn); buachan (rug an chraobh leis); dul (beir leat abhaile); druidim le (ag breith suas ar a trí)
breithiúnas (breith a thabhairt ar chúis; na Breithe)
rud a imeacht uait a bheith ar iarraidh (radharc, airgead, a chailleadh); gan a fháil (chaill an tAifreann); titim ar gcúl (cailleann an clog sin nóiméad sa ); teip i gcluiche i gcomórtas; bás a fháil (ó cailleadh m'athair)
go, go dtí, i dtreo (dul chuig, chun, duine); maidir le, i dtaobh, i leith (go maith chuig Laidin, chun Laidine); le haghaidh (réidh chun bainte; cad chuige é sin?); oiriúnach i gcomhair ( bhíonn an chun féir); i mbun (cliste chun oibre); ar (bhí chun é a léi)
socrú, beartú, ceapadh (cinneadh ar , ar rud a dhéanamh)
meath an tsolais idir agus oíche
dhá sheachtain, ceithre dhéag
an thráth den bhliain nuair is comhfhad agus oíche (thart ar Mhárta 21 agus Meán Fómhair 23)
leibhéalta, réidh (talamh cothrom, meá chothrom); measartha, cóir ( cothrom oibre, luach cothrom saothair); féaráilte ( cothrom leis anois)
bua cumas rudaí a thabhairt ar ais san aigne (beidh cuimhne ar an seo fós); na rudaí ar fad a gcuimhníonn daoine orthu (más buan mo chuimhne; cuimhní cinn)
tabhairt chun cuimhne (cuimhním ar an go maith); smaoineamh (níor chuimhníomar go dtiocfá); beartú, seiftiú (ag cuimhneamh ar dhul abhaile); plean, seift (is maith an cuimhneamh é)
comhaireamh, áireamh (cuntas a dhéanamh ar rudaí); an méid ceart ( an cuntas ansin agat); cúrsaí airgid (cuntas bainc); reicneáil ( an chuntais; duine a thabhairt chun cuntais); tuairisc, cur síos ( cuntas sa leabhar seo air; cuntas duine a chur)
sábháil (airgead a chur tharat); doirteadh (pota ag cur thairis); síorchaint ( ag cur thairsti ó mhaidin); casadh (roth, long, a chur thart); roinnt (deoch a chur thart); caitheamh, meilt (an a chur thart)
an den mhí agus den bhliain a chuirtear le rud; , agus bliain áirithe
cur i gcrích ar fáil (obair a dhéanamh); comhlíonadh (an carghas, do dhualgas, a dhéanamh); cleachtadh (léann eolas a dhéanamh); cur le chéile (rinne Dia an domhan, bád a dhéanamh); ullmhú, cóiriú (an dinnéar a dhéanamh); cruthú (déanfaidh maith fós); sroicheadh (talamh a dhéanamh, na ceithre scór a dhéanamh); tarraingt (achrann a dhéanamh); bheith páirteach i (comhrá, greann, a dhéanamh); tabhairt (seanmóir a dhéanamh); (le haidiacht) (rinne tuirseach ); ceapadh ( ag déanamh go bhfuil an ceart agat; déanaim amach go bhfuil); cruth (rud ar dhéanamh uibhe); bheith sásta le (caithfidh déanamh leis, as)
an uimhir 2 roimh ainmfhocail (dhá cheann, dhá dhéag)
gan éifeacht, amú (is díomhaoin mo ghnó, mo thuras); gan a bheith ag obair ( ag obair agus díomhaoin); leisciúil; neamhphósta
achar tamall fada (i bhfad ó bhaile, ó chéile); faide (an ag dul i bhfad, i bhfad na haimsire)
cuimhne naoimh, pátrúin ( Fhéile Pádraig; féile Michíl); ócáid mhór, aeraíochta, fleá
dul sa tóir ar ainmhithe chun breith orthu (mar spórt mar sprioc chreiche); an tóir féin ( fiaigh, capall fiaigh); géim, creach
gan a bheith mínithe saothraithe ag an duine (ainmhithe fiáine, bláthanna fiáine); gan smacht (fear fiáin; páistí ag imeacht fiáin); díocasach (fiáin chun oibre); stoirmiúil ( fiáin gaoithe)
chun fiántais ( a ag dul i bhfiáin)
éan beag donn a cheolann go binn san oíche chomh maith leis an
uisce ann é clúdaithe le huisce; é ag fearthainn ( fliuch)
cúram ruda a bheith ort, cuntasach; áiseach, oiriúnach ( mbeadh an freagrach); ag teacht ag réiteach le
bail fhuar; fuacht (bhí an ag dul i bhfuaire); faillí (gnó a ligean i bhfuaire; is é fear na fuaire é)
breith ar (rud a ghabháil i do lámh); ceapadh (peil a ghabháil); lán baclainne (gabháil féir, mhóna); tógáil (áit duine a ghabháil); tabhairt faoi, oibriú ar (ag gabháil d'obair); greamú, tógáil (coirpeach a ghabháil); buachan (an a ghabháil); a thógáil chugat féin (páirt a ghabháil i rud); glacadh le (gabh mo leithscéal); glacadh, a theacht ar (ghabh tart é); dul, siúl (ag gabháil thar bráid; ag gabháil abhaile); teacht (gabh i leith); gléasadh (capall a ghabháil); , aithris (ag gabháil fhoinn, véarsaí); giosta
an uile (gach , bliain, duine; gach re fear); an uile rud (gach a bhfuil agam, gach a bhféadfainn)
breá, álainn, iontach ( galánta); faiseanta, gleoite (éadach galánta); uasal (fear galánta); ardnósach (caint ghalánta)
a dhéanamh glan éirí glan; íoc go hiomlán (fiacha a ghlanadh); gealadh suas (ghlan an ); imeacht ar fad (glan leat amach as seo); réiteach (urlár a ghlanadh); putóga a bhaint as (iasc a ghlanadh); scrios (ghlan sinn); gabháil thar (ghlan an coirnéal, an claí)
an corpán spéire a thugann teas agus solas sa dúinn
an uair den bhliain is faide an (grianstad an tsamhraidh thart ar Mheitheamh 21) is faide an oíche (grianstad an gheimhridh thart ar Nollaig 21)
farasbarr, fuílleach (iarsma den bhia); taise (iarsmaí an tseansaoil); sliocht a mhaireann (beidh gan iarsma ina dhiaidh); (droch)thásc, toradh (buille a d'fhág iarsma air); bronntanas Lae Caille ( na n-iarsmaí)
an roimh inniu; an t-am atá caite (is idir inné agus inniu)
an seo; an t-am i láthair (sa atá inniu ann)
ó shin, go dtí ( is an inniu)
Maidir leis an suíomh seo | Conas an suíomh seo a úsáid | Aiseolas | Inrochtaineacht | Breiseáin agus giuirléidí | Aip an tsuímh | An Draoi Gramadaí | Nuacht